Imię: Hena Nazwisko: Mandel

  • NIE
  • Kobieta
  • Hena
  • Mandel
  • Szymańska Maria
  • 1904-05-09
  • Sambor
  • Tak
  • Spoza Warszawy
  • Sambor, Wiedeń, Żółkiew
  • Legionowo, Warszawa - ul. Mała 10, Broszniów, Mokrzeszów, Legnica, Izrael
  • Żyd
  • dobry
  • średnie
  • na powierzchni, w mieszkaniu
  • pieniądze
  • grabież, inne zagrożenie, na ulicy, rozpoznanie, szantaż/szmalcowanie zakończone wykupieniem, w mieszkaniu
  • Pielęgniarka, do wybuchu wojny mieszka z mężem i córkami w Żółkwi, są zamożni, mąż pracuje w przemyśle drzewnym, ma tartak. W noc sylwestrową 1942/1943 Hena ucieka z getta w Żółkwi z młodszą córką, pomaga jej w tym za wysoką opłatą dwoje Polaków i Rosjanin, którzy okazują się oszustami i szantażystami. Dociera do Legionowa, kryjówka okazuje się nędznym pokoikiem wynajmowanym prostytutkom na godziny. Gospodarze wyrzucają ją w nocy z dzieckiem na ulicę. Przygarnia ją obca kobieta, Kamińska. Przeżywają rewizję gestapo i szantaż ze strony poprzednich gospodarzy. Hena wyprowadza się do Warszawy, do kuzynki Kamińskiej, Jungowej. Przedstawia się jako żona polskiego oficera. Na wiosnę 1943 mąż Heny ucieka z getta w Żółkwi, pracuje w Krechowicach jako brakarz. Hena wyjeżdża do niego z dziećmi. Okoliczni mieszkańcy podejrzewają ich, że są Żydami. Ratuje ich dawny znajomy, inżynier Staśko; zaprzyjaźniają się też z rodziną lekarza i z księdzem. W 1944 Hena ucieka przed banderowcami do Mokrzeszowa, Ukraińcy zatrzymują jej męża, jako fachowca, pilnują, żeby nikt mu nie zrobił krzywdy. Henę rozpoznają dawni sąsiedzi z Żółkwi, ratuje się, twierdząc, że ich nie zna.
    Po wyzwoleniu Mandelowie przeprowadzają się do Lignicy [prawdopodobnie chodzi o Legnicę], w 1948 wyjeżdżają do Niemiec i do Izraela.

  • powstanie w getcie, wysiedlenie
  • działania Niemców, działania Polaków, gospodarcze, likwidacja getta, mieszkaniowe, pomoc, szantaż, szmalcownictwo, życie prywatne/życie codzienne
  • antysemityzm, atmosfera, dzieci, gestapo/żandarmeria, gospodarze, inna pomoc, komunikacja, kontakty z innymi Żydami, koszty, obojętność, pomoc długotrwała, pomoc indywidualna , pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, pomoc od Żydów, poza Warszawą, szantażysta/szmalcownik, z papierami aryjskimi, znajomi
  • Str. 9 – 10