Po kryjomu do getta w Krośniewicach przybyło w...

Po kryjomu do getta w Krośniewicach przybyło wieczorem dwóch Żydów z Koła, którzy byli w drodze do Warszawy. Opowiadali oni makabryczne dzieje ostatecznej zagłady Żydów w Chełmie, których byli naocznymi świadkami. Otóż, cała ludność żydowska z okolicznych miast, tj: Koło, Dąbie, Turek, Kłodawa i Grabów, została wywieziona do Chełma do pałacu dworskiego, gdzie kazano się wszystkim rozebrać do naga pod pretekstem, że idą do łaźni, a następnie siłą wpychano ich do czarnych samochodów, zamkniętych hermetycznie, połączonych z mała przyczepą z tyłu, skąd przedostawał się do środka trujący gaz. Do szoferki załadowali kilku najsilniejszych Żydów i ruszyli do pobliskiego lasu. Po 10 minutach drogi dojechano na miejsce, gdzie wykopane ogromne rowy obłożono wapnem. Otworzono wozy – trumny, z których wypadały trupy zupełnie sztywne, jak lalki. Żydzi z szoferki musieli grzebać ich, następnie powracali po nowe ofiary. Wielu z Żydów zwariowało, a tym dwóm udało się zbiec.

Wspomnienia Zofii Marczak z lat 1939 – 45 spisane 26 lutego 1963 roku przesłane przez Wydział Propagandy KW PZPR w Łodzi do ŻIH. Autorka opisała wysiedlenie Żydów z Krośniewic, swój pobyt w getcie Piotrowskim i późniejszą działalność PPR na terenie Warszawy. W przypisach daje krótkie sylwetki działaczy: Leokadii Staszewskiej z Piotrkowa, Stanisławy Sowy z Warszawy i „Babci” Żabickiej z Warszawy – Marymontu.
Spisano 26 lutego 1963r. Łódź, ul. Źródłowa 45 m 6, tel. 301-00
Oryginał, mnp. 16 s., 210 x 295 mm, jęz. polski
<b>Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego</b>
ul. Tłomackie 3/5
00-090 Warszawa
tel. (48) (22) 827 92 21, fax: (48)(22) 827 83 72
<a href=\"mailto:secretary@jewishinstitute.org.pl\">secretary@jewishinstitute.org.pl</a>
<a href=\"http://www.jewishinstitute.org.pl\">www.jewishinstitute.org.pl</a>