Imię: Józef Bergman Nazwisko: Schmidt

  • NIE
  • Mężczyzna
  • Józef Bergman
  • Schmidt
  • Aleksander Przybysz
  • 1901-01-10
  • Stanisławów
  • Tak
  • Z Warszawy
  • miejscowość podwarszawska, Mokotów, Śródmieście
  • : Nowolipki 57, Sochaczewska 10, Leszno 76
  • ul. Belwederska 27, Janków, Grodzisk Mazowiecki, Milanówek, Żyrardów, Paryż, Caracas (Wenezuela), Berkley, Phoenix, USA
  • Żyd
  • dobry
  • skrytka w mieszkaniu, w mieszkaniu
  • pieniądze
  • donos/denuncjacja, szantaż/szmalcowanie zakończone wykupieniem

  • Mąż Leokadii. Biorą ślub w 1936 lub 1937 roku, mają wytwórnię pantofli domowych. W getcie pracuje m.in. w szopie Schultza. Zostają zabrani z żoną i dzieckiem na Umschlagplatz, wydostają się 6 września, z pomocą znajomego policjanta, po opłaceniu łapówki. Po kolejnych blokadach i kotle na Miłej, z którego Leokadia z dzieckiem wychodzi cało, ukrywając się w domu dla pracowników „Ursusa” – postanawiają wyjść na aryjską stronę, namawia ich też do tego Michalski. Chcą za wszelką cenę uratować swojego kilkumiesięcznego synka. 1 października dziecko przenosi na aryjską stronę córka dozorcy fabryki, która ma sama małe dziecko i podwójną przepustkę. Dostaje za to od Leokadii 1000 złotych. Dzień później Leokadia wychodzi na aryjską stronę z grupą udającą się do pracy na placówce. Jej mąż zostaje w getcie. Wyjście jest opłacone, ale czuwa nad nią Janina.
    Po zakończeniu Wielkiej Akcji Józef pracuje jeszcze krótko w szopie Schultza, 11 października 1942 wychodzi z getta, dzięki pomocy Henryka Michalskiego i Janiny Szyderkiewiczowej. Ukrywa się w warsztacie blacharskim Antoniego Michalskiego, ojca Henryka, na Belwederskiej 27. Do sierpnia 1944 mieszka z żoną w warsztacie, pomaga im cała rodzina Michalskich; Józef nadal prowadzi razem z nimi dobrze prosperującą pracownię obuwia. Rozdziela się z Leokadią na kilka miesięcy w czasie walk powstańczych, jesienią 1944 spotykają się w Grodzisku, handlują. Po donosie zostają aresztowani, unikają rozstrzelania dzięki wkroczeniu Rosjan. Po wojnie emigrują do Wenezueli, później do USA; mieszkają do śmierci w Phoenix.

  • powstanie w getcie, powstanie warszawskie, w getcie, wysiedlenie
  • działania Niemców, działania Polaków, gospodarcze, likwidacja getta, mieszkaniowe, pomoc, praca, szantaż, szmalcownictwo, życie prywatne/życie codzienne
  • atmosfera, gestapo/żandarmeria, gospodarze, handel, inna pomoc, konspiracja polska, kontakty z innymi Żydami, pomoc długotrwała, pomoc indywidualna , pomoc lokalowa, pomoc rzeczowa, praca, szantażysta/szmalcownik, z papierami aryjskimi, znajomi