Imię: Pola Nazwisko: Mendelsohn

  • NIE
  • Kobieta
  • Pola
  • Mendelsohn
  • Kaminer, I v. Hirszman
  • Pola Kamińska
  • 1923-04-30
  • Biłgoraj
  • Tak
  • Spoza Warszawy
  • Biłgoraj
  • Warszawa, ul. Dobra, Skorupki
  • Żyd
  • zły
  • średnie
  • w mieszkaniu
  • kosztowności, pieniądze
  • rozpoznanie, szantaż/szmalcowanie zakończone wykupieniem
  • Pola Mendelsohn, ur. jako Pola Kaminer, 30.04.1923 w Biłgoraju. Córka Baraka i Sali z d. Grinberg, miała młodszego o 5 lat brata Niuśka. Ojciec miał drukarnię, rodzina była zamożna. Nie byli bardzo religijni. Pola skończyła przed wojną gimnazjum w Biłgoraju. Gdy wybuchła wojna, pierwsza bomba spadła na ich dom, który był największy w Biłgoraju. Przenieśli się do Hrubieszowa, do rodziny matki, a potem do Janowa Lubelskiego. W 1942 roku, gdy po roku tamtejsze getto zlikwidowano, wysłano ich do Kraśnika. Stamtąd wszystkie kobiety zabrano do Zaklikowa. Pola znalazła się tam razem z kobietami z rodziny. Udało im się przekupić strażnika, i dzięki pomocy starszego Niemca uciekły. Wracały lasami do Kraśnika, i zostały zatrzymane przez Polaków. Pola i jej kuzynka Rina uciekły, a ich matki i szwagierka Riny Halinka zginęły. Przez dwa tygodnie Pola i Rina były ukrywane w getcie w Kraśniku, a potem na aryjskich papierach wyjechały do Warszawy. W pociągu spotkały jakiegoś mężczyznę, który doradził im, aby nie jechały prosto do Warszawy, bo po drodze są łapanki na roboty. Zaprosił je do siebie do Lublina. W mieszkaniu ukrywał swoją żydowską żonę i jeszcze innych Żydów. Następnego dnia bezpiecznie pojechały z nim do Warszawy. Na dworcu spotkały męża Riny, Aleksandra Gliksmana, który również przyjechał z Kraśnika na aryjskich papierach. Zatrzymała ich od razu granatowa policja, ale udało im się wykupić. Pola i Rena mieszkały u p. Kostro na rogu Hożej i Skorupki przez 2,5 roku. Aleksander pracował w niemieckiej firmie. Pola dostawała pieniądze na ukrywanie się z Kraśnika, od ojca, póki żył. Potem pomagał jej Alex. Obie z Riną pracowały, sprzątały i prały dla swojej gospodyni. W czasie powstania warszawskiego wszyscy troje z Aleksem byli w piwnicy, potem uciekli przed wywiezieniem na roboty. Do wyzwolenia byli w Grodzisku. Po wyzwoleniu Pola wyjechała do Lublina. Tam poznała swojego męża, Beniamina Mendelsohna, urodziła syna. Wyjechali razem do Niemiec, a w 1951 r. do USA.

  • powstanie w getcie, powstanie warszawskie, wysiedlenie
  • mieszkaniowe, pomoc, życie prywatne/życie codzienne
  • antysemityzm, atmosfera, gospodarze, kontakty z innymi Żydami, pomoc długotrwała, pomoc finansowa, pomoc indywidualna , pomoc lokalowa, z papierami aryjskimi, znajomi
  • Pierwszym mężem Poli Kaminer był Chaim Hirszman, uciekinier z Bełżca, a jej starszy syn jest jego dzieckiem. Chaim Hirszman został zabity 19.03.1946, po złożeniu pierwszej części zeznań dotyczących jego pobytu w Bełżcu, Pola Hirszman dokończyła jego relację (AŻIH 301/1476). Pola Hirszman z d. Kaminer złożyła też w relację o własnych przeżyciach - AŻIH 301/1476a.

  • Adres podaje Pola Mendelsohn w wywiadzie dla USC Shoa Foundation (5331).