Given name: Maria Family name: Byk

  • YES
  • Female
  • Maria
  • Byk
  • Estera Kupperfus
  • Maria Byk
  • 1920-03-09
  • Warszawa
  • Yes
  • From Warsaw
  • ul. nieznana
  • Łuck ul. nieznana; Lwów ul. Wernyhory 32; Lwów ul. Panieńska (getto); Warszawa getto ul. nieznana; Targowa 22; Nowy Świat 28; Pruszków ul. nieznana; Włochy ul. nieznana; Babice; Warszawa ul. Pańska 31; Zielonka ul. Mickiewicza; Warszawa ul. Targowa 62
  • Jewish
  • in an apartment
  • money
  • blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
  • Córka Jerzego (Izaaka?) i Reginy Grunkorn. Po wybuchu wojny znalazła się w Łucku. !6 stycznia 1940 r. wyszła za mąż za Jakuba Byka, fotografa. Kiedy utworzono getto lwowskie, musiała się do niego przenieść. Mąż w tym czasie chodził do pracy przymusowej na Janowską. Pewnego dnia stanął w obronie starej Żydówki, którą bił ukraiński policjant. Został aresztowany. Spędził tydzień na komisariacie, miał zostać rozstrzelany. Kiedy prowadzono go na egzekucję, rozpoznał go, jako fotografa lwowskiego, konwojent, rozkuł i pozwolił uciec. Udało im się zdobyć fałszywe dokumenty i fałszywy akt ślubu. W końcu marca 1942 r. dostała, razem z mężem, wezwanie do obozu na Janowskiej (już nie był to obóz pracy). Wykorzystali fałszywe dokumenty i uciekli do Warszawy. Przedostali się go getta przez Sądy na Lesznie, dzięki Stanisławowi Giedyce. Był kwiecień 1942 r. Kiedy zaczęła się akcja wysiedleńcza, dostała się z mężem do szopy Toebbensa, na Prostą. Postanowili jednak wyjść z getta. Jakub wyszedł z placówką idącą na ul. Przemysłową i uciekł. Poszedł do znajomego fotografa, Stolarczyka. Później wyszła Maria. Ukrywała się w różnych miejscach. Ciągle była szantażowana, jej mąż również. Stracili wszelkie zasoby finansowe. Jakub zmuszony był zdjąć platynowe mostki dentystyczne. Usiłował sprzedać je na pl. Wareckim. Tam został rozpoznany, ograbiony i aresztowany. Został zwolniony dzięki amnestii, w grudniu 1942 r., ale odesłany do getta, z którego znów uciekł. Postanowili ukrywać się poza Warszawą. Często zmieniali miejsca zamieszkania. Wszędzie posługiwali się fałszywymi dokumentami. Wyzwolenie zastało ich w Zielonce, u pana Roguskiego. Byli zupełnie wycieńczeni, trafili na leczenie do szpitala. Po wyjściu ze szpitala, Jakub dostał nakaz kwaterunkowy na swój przedwojenny lokal na Targowej 62. Odtworzył tam swój zakład fotograficzny.

  • Warsaw Ghetto Uprising, 1943, Warsaw uprising, 1944, outside of the ghetto, before formation of the ghetto, in the ghetto, deportation
  • housing, survivors, aid, Shops, escaping the ghetto
  • W dokumentach wojennych: data ur. 9.06.1920 w Jaroslanach, Maria Byk z d. Sigowska, córka Józefa i Antoniny z d. Hulewicz.