Given name: Ludwika (Wisia) Family name: Oberleder

  • NO
  • Female
  • Ludwika (Wisia)
  • Oberleder
  • Po mężu Borkowska, Haran
  • Czesława Piekarzewska
  • 1920-01-17
  • Kraków
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Kraków
  • Warszawa – ul. Narbutta, ul. Słoneczna, Ulrychów, Milanówek, Wrocław, Warszawa – ul. Św. Andrzeja Boboli (od lat 60-tych XX w. do 2002 – ul. Chodkiewicza), Izrael
  • Jewish
  • good
  • secondary
  • on surface
  • valuables, money
  • delation/denunciation, other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out

  • Ludwika Oberleder, rocznik 1920, z zamożnej krakowskiej rodziny, ojciec – Jehoszua (Jan) Oberleder ma dużą firmę budowlaną; w domu mówi się po polsku. Ludwika kończy prywatne liceum im. Królowej Jadwigi. Po jej maturze Oberlederowie przeprowadzają się w 1938 do Warszawy. Ludwika zdaje na Politechnikę, nie dostaje się. Jej siostra kończy przed wojną studia na AWF. Po wybuchu wojny próbują uciekać na wschód, gubią się i na pewien czas rodzina się rozdziela – Jan dociera do Lwowa, kobiety wracają do Warszawy. Zmieniają kilka razy adres, dzięki pomocy przyjaciółki znajdują bezpieczne schronienie w Milanówku. Wyrabiają aryjskie dokumenty. Ludwika pracuje w wytwórni jedwabiu, zdaje egzamin mistrzowski, lubi swoją pracę i dobrze zarabia. Ojciec dociera do Milanówka; ze Lwowa przyjeżdża za nim grupa krewnych; wszyscy przetrwają wojnę w Milanówku. Znajomi z pracy wciągają Ludwikę do działalności w konspiracyjnym i antysemickim Stronnictwie Narodowym, nie może odmówić. W latach 1945 – 1950 Ludwika mieszka z rodzina we Wrocławiu, w 1950 przeprowadzają się do Warszawy. W 1956 wyjeżdża z mężem, Wiktorem Borkowskim, do Izraela. Ma syna Michała. Umiera w 2001.

  • administrative, denunciation , Germans operations, Poles operations, economic, collaboration, underground activity, housing, help, work, blackmail, private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, other help, monastery/church, Polish underground movement , contacts with other Jews , costs, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , help from Jews, material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
  • Str. 8