Given name: Irena (Ruth) Family name: Oberleder

  • NO
  • Female
  • Irena (Ruth)
  • Oberleder
  • po mężu Rutkowska
  • Kalinowska
  • 1915-09-24
  • Wiedeń
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Kraków
  • Warszawa – ul. Narbutta, ul. Słoneczna, Ulrychów, Milanówek, Gliwice, Sydney
  • Jewish
  • good
  • higher
  • on surface , in an apartment
  • valuables, money
  • delation/denunciation, other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out

  • Rocznik 1915, pochodzi z Krakowa, z rodziny zasymilowanej, zamożnej, jej ojciec, Jan Oberleder, architekt, ma dużą firmę budowlaną. Irena przyjeżdża w latach 30-tych na studia na warszawskiej AWF. Na studiach musi siedzieć w osobnej ławce – jest jedyną Żydówką w grupie; siedzi z córką przechrzty i Polką, która się z nimi dwiema przyjaźni. Po wybuchu wojny Oberlederowie próbują uciekać na wschód, gubią się i na pewien czas rodzina się rozdziela – Jan dociera do Lwowa, jego żona z córkami wracają do Warszawy. Zmieniają kilka razy adres, dzięki pomocy przyjaciółki znajdują bezpieczne schronienie w Milanówku. Oberlederowie wyrabiają aryjskie dokumenty. Ludwika pracuje w wytwórni jedwabiu, Irena boi się wychodzić z domu. Ksiądz w parafii w Milanówku udziela jej ślubu, wiedząc, że jest Żydówką. Po wojnie wyjeżdża z mężem, Stanisławem Rutkowskim, do Gliwic. Umiera w 1968, w Sydney.

  • administrative, denunciation , Germans operations, Poles operations, collaboration, housing, help, blackmail, "szmalcownictwo", private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, other help, monastery/church, contacts with other Jews , costs, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , help from Jews, material help , outside of Warsaw, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
  • Str. 11