Given name: Bronisława Family name: Jonas

  • NO
  • Female
  • Bronisława
  • Jonas
  • Gutgold (Gudgold)
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Wielka 22
  • Willowa; Wiatraczna; Wieliszew; Ożarów
  • Jewish
  • in an apartment
  • Mężatka, miała dwóch synów, starszego Stanisława i urodzonego w getcie w 1940 r. Andrzeja. Jej mąż przed wojną kierował fabryką czekolady na Twardej, a po bankructwie, otworzył przedsiębiorstwo transportowe. Ona była przedstawicielką fabryki pończoch z Łodzi. W getcie mieszkali w różnych miejscach, ostatnio na Śliskiej. Pracowała jako kelnerka w klubie nocnym, który na Twardej prowadziła jej siostra. Jeden z braci, Zygmunt Jonas był policjantem w getcie. Mąż wyszedł z getta dość wcześnie, starał się dostarczać rodzinie żywność i pieniądze. Po pierwszych akcjach wysiedleńczych i dostaniu się do kolumny idącej na Umschlagplatz, z której wyciągnął ich znajomy policjant, postanowiła wyjść z dziećmi z getta. Wyszli bardzo wcześnie rano, długo jeździli tramwajem i w końcu dotarli do Niny Blusiewiczowej, przyjaciółki. Nina ich przyjęła, a zawiadomiony mąż Bronisławy znalazł im mieszkanie na Wiatracznej u Ady Kłosowskiej, tancerki. Kłosowska nie wiedziała o ich pochodzeniu. Po pewnym czasie wyszła z getta inna przyjaciółka, Żydówka Stefa Szeryszewska z dwoma synkami, Rysiem i Piotrusiem.Bronisława wzięła Piotrusia do mieszkania na Wiatraczną. Piotruś był rudy i po jakimś czasie sąsiedzi zaczęli mówić, że to dziecko żydowskie. Wtedy Bronisława przyznała się Kłosowskiej, że oni wszyscy są Żydami. Musieli się wyprowadzić. Zamieszkała z synami w Wieliszewie. Zaprzyjaźniła się z sąsiadką Marią Zasońską, która razem z rodzeństwem należała do organizacji podziemnej. Pewnego dnia Maria Zasońska powiedziała, że organizacja przejęła wiadomość, że dwie siostry, wróżka i krawcowa, mieszkające po przeciwnej stronie ulicy piszą donosy na różnych mieszkańców, m.in. na Jonasów. Bronisława postanowiła natychmiast wyjechać. Wtedy rozdzieliła się z synami, zaczęli wszyscy mieszkać w różnych miejscach. Pewnego razu została aresztowana w Warszawie. Wykupił ją mąż po jakimś czasie. Zamieszkała w Ożarowie, potem w Warszawie do wybuchu powstania warszawskiego. Została wywieziona po powstaniu do Krakowa. Przez Częstochowę dotarła do syna Stanisława do Pabierowa. Tam ją zastało wyzwolenie. Po wojnie zamieszkała na Pradze.

  • in the Ghetto
  • Poles operations, help
  • children, other help, stranger, one-off help, housing assistence , acquaintances