Imię: Chawa Ewa Nazwisko: Cukier

  • TAK
  • Kobieta
  • Chawa Ewa
  • Cukier
  • Hampel
  • Warszawa
  • Tak
  • Z Warszawy
  • Śródmieście
  • Nowolipie 53
  • getto warszawskie; Majdanek; Skarżysko Kamienna; Lipsk
  • Żyd
  • w mieszkaniu
  • Córka Dawida i Ides Hampelów. Cała rodzina Hampelów, z dziada pradziada warszawiacy, zajmowała się handlem kryształami. Byli muzykalni, weseli, towarzyscy. Rodzinie się nie przelewało, ale była rozrzutna. Chawa była wielką miłośniczą teatru. Miała czworo rodzeństwa ( Hadasa, Sabina, Hersz, Meir). Wyszła za mąż za Rubina Cukiera, rzemieślnika ślusarza-hydraulika, pochodzącego z Radzynia Podlaskiego. Małżeństwo zostało zainicjowane przez swatkę. Była zupełnie nieprzygotowana do życia, nie umiała gotować, dostała symboliczny posag. Mieli czworo dzieci: Sarę (1915), Miriam (1917), Mojżesza (1920) i Józefa (1923). Miriam/Mirka była nieśmiała z kompleksami, czarnowłosa i czarnooka o prześlicznej buzi, nerwowa, często miewała migreny. Świetnie się uczyła, ale zgodziła się przerwać naukę po ukończeniu szkoły powszechnej i zacząć pracę w firmie ojca. Zginęła w 1942 r. na Wołyniu. Mojżesz zwany Hipkiem był chłopcem niesfornym, ruchliwym i wygimnastykowanym, bystry, zdolny, ale nie chciał się uczyć. Przerwał szkołę i zaczął pracę w firmie ojca. Zginął w prawdopodobnie w 1941 r. w okolicach Rybińska. Chawa prowadziła tradycyjny dom, który z biegiem lat coraz bardziej oddalał się od tradycji żydowskich. Szczególnie po śmierci bardzo religijnej teściowej. W domu było radio, rodzina była rozpolitykowana. Po wybuchu wojny, razem z mężem, namówiła dzieci do wyjazdu na wschód. Cała czwórka znalazła się w Związku Radzieckim. Mieszkanie na Nowolipiu znalazło się w getcie. Mąż pracował w szopie Schultza jako konserwator maszyn. Dzięki temu miała tzw. numerek życia, który jednak nie pomógł jej kiedy trafiła na Umschlagplatz. Uratowała się dzięki temu, że z grupy zakwalifikowanej do transportu zrobiła dwa kroki i stanęła w grupie do wyjścia z placu. Kiedy zaczęło się powstanie w getcie, Nowolipie zostało natychmiast zajęte przez Niemców i razem z mężem została wywieziona do Majdanka. W czasie selekcji trafiła do grupy skierowanej do pracy w fabryce amunicji w Skarżysku Kamiennej. Jej mąż trafił do tej samej fabryki, do innego działu. Mogli się widywać. W styczniu 1945 r. pracownicy fabryki zostali ewakuowani, oddzielnie kobiety i mężczyźni. Trafiła do fabryki broni w Lipsku. Po mężu ślad zaginął. Po wyzwoleniu wróciła do Warszawy. Wiedziała już, że jej córka Miriam (Mirka) i jej mąż Marian Torończyk zginęli na Wołyniu. Syn Mojżesz trafił do łagru w Rybińsku, z którego został zwolniony po wkroczeniu Niemców. Chorował na serce. Nie wiadomo jak i gdzie zginął. Sara została wywieziona ze Lwowa do Jakucka, później trafiła do Ubekistanu, w którym mieszkała z mężem do 1946 r. Potem wróciła do Polski. Józef (Józef Hen) wyjechał do Lwowa, później był w Stalingradzie, z którego uciekł zimą 1942 r.. Do Polski wrócił w maju 1945 r.
    Chawa w 1957 r. wyjechała do Izraela, razem z Sarą, jej mężem i wnuczką.

  • po wojnie, powstanie w getcie, powstanie warszawskie, w getcie, wysiedlenie
  • mieszkaniowe, obozy, szopy
  • Numer domu pochodzi z wywiadów udzielanych przez Józefa Hena.