Imię: Estera Nazwisko: Schnal

  • NIE
  • Kobieta
  • Estera
  • Schnal
  • Wołkowicz
  • Eugenia Kowalska
  • około 1940
  • Tak
  • Z Warszawy
  • Praga
  • ul. Czynszowa 6
  • Łódź, Izrael
  • Żyd
  • zły
  • skrytka w mieszkaniu, w mieszkaniu
  • inne zagrożenie, na ulicy, rozpoznanie, w mieszkaniu
  • Córka Beli Wołkowicz. Bela jest w getcie, przekazuje jednak małą Esterę znajomemu, Tadeuszowi Głowackiemu, który pracuje razem z Józefem Damskim w Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych. Józef i Helena Damscy mają nastoletniego syna Stefana. Tadeusz Głowacki nie może dłużej przechowywać Estery, pyta Józefa, czy nie zna kogoś, kto by wziął dziecko. „Mąż mnie pytał czy ja się zgadzam przyjąć ją do siebie i oczywiście się zgodziłam. Na drugi dzień Tadeusz Głowacki przyszedł z mężem i przyniósł tę małą i tak się mała została u nas. Miała wtedy 20 miesięcy”, relacjonuje Helena Damska. Dziewczynka przebywa u Damskich pod nazwiskiem Eugenia Kowalska, domownicy nazywają ją Guga. Stefan bawi się z dziewczynką i traktuje ją jak rodzoną siostrę. Na pytania zadawane przez sąsiadów i znajomych oraz uczestników tajnych kompletów odbywających się w ich mieszkaniu, Damscy odpowiadają, że Guga jest córką siostry Heleny, zabranej do obozu. Matka dziewczynki, Bela, także ucieka z getta i ukrywa się na Żoliborzu. Guga prawie nie opuszcza mieszkania. Czasami wieczorami Helena zabiera się ją na krótki spacer. Kilka razy jadą do matki na Żoliborz, ale ludzie w tramwaju komentują wygląd Estery. Po wojnie Bela zgłasza się po Esterę; dziewczynka nie poznaje matki, niechętnie rozstaje się z Heleną. Bela i Estera wyjeżdżają do Łodzi, a w 1950 emigrują do Izraela. Estera wychodzi za mąż, ma syna. Helena odwiedza je w Izraelu w 1966 roku.

  • donos, działania Niemców, działania Polaków, mieszkaniowe, pomoc, życie prywatne/życie codzienne
  • antysemityzm, atmosfera, dzieci, gestapo/żandarmeria, gospodarze, koszty, pomoc długotrwała, pomoc indywidualna , pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, szantażysta/szmalcownik, znajomi