Imię: Gitla (Halinka) Nazwisko: Jontef

  • NIE
  • Kobieta
  • Gitla (Halinka)
  • Jontef
  • 1928-00-00
  • Broszków koło Siedlec
  • Tak
  • Spoza Warszawy
  • Broszków, Węgrów, Kałuszyn
  • ul. Lubartowska - Warszawa, Milanówek
  • Żyd
  • podstawowe
  • w mieszkaniu
  • szantaż/szmalcowanie zakończone na posterunku, szantaż/szmalcowanie zakończone wykupieniem
  • Ojciec Gitli miał w Siedlcach warsztat szewski i skład obuwia. Do czasu wojny Gitla ma trzy siostry i brata.

    Na początku września 1939 rodzina traci dom w wyniku bombardowania; zmieniają miejsca zamieszkania, unikając getta w Siedlcach. Przenoszą się do Węgrowa, potem do Kałuszyna. W związku z coraz większym zagrożeniem ojciec Gitli każe jej i siostrze uciekać. Około 1941 Gitla z siostrą docierają do Warszawy. Ich rodzina zostaje wywieziona z Kałuszyna, ojciec ucieka z transportu, ukrywa się, ale zostaje aresztowany na skutek donosu pijanych chłopów i rozstrzelany.

    Gitla w Warszawie mieszka na Lubartowskiej. W mieszkaniu pojawia się policja, pyta o dokumenty. Gitla ma jedynie metrykę. Opłaceni policjanci odchodzą, ale Gitla musi się przeprowadzić. Przenosi się w Al. Jerozolimskie, do inżyniera i jego żony. Inżynier boi się jednak przechowywać Gitlę, która nadal nie ma dokumentów.

    Gitla przeprowadza się do Jadwigi Niewiadomskiej, siostry znajomej z Lubartowskiej. Jadwiga opiekuje się Gitlą, daje jej ubranie, wyrabia jej nową metrykę i melduje ją w Warszawie. Robi to bezinteresownie.

    Jadwiga wysyła Gitlę do znajomej, mieszkającej w Milanówku – Izy Gadomskiej. Od 8 maja 1943 Gitla mieszka w Milanówku, pracuje u Gadomskiej jako pomoc domowa. Iza Gadomska przez pewien czas nie wie, że Gitla jest Żydówką. Traktuje ją bardzo dobrze, także później, kiedy już wie o jej żydowskim pochodzeniu. Wykupuje Gitlę, która została schwytana w łapance. Zapisuje ją do szkoły, podając, że jest jej kuzynką, wyrabia jej kenkartę. „Kiedy od niej odchodziłam, gdy weszli Rosjanie, nie ja jej dziękowałam za opiekę, tylko ona mnie”.

    Gitla jedzie do Siedlec, odnajduje siostrę. Musi jednak uciekać: „Zabijali w naszych okolicach Żydów, ale teraz już nie Niemcy”.

    Gitla wraca do Milanówka, zgłasza się do Komitetu Opieki nad Żydami. Chce nadrobić zaległości w nauce; w ciągu roku chce zaliczyć trzy klasy.

  • działania Polaków, mieszkaniowe, pomoc, szantaż, szmalcownictwo, życie prywatne/życie codzienne
  • atmosfera, gestapo/żandarmeria, gospodarze, koszty, pomoc lokalowa, poza Warszawą, praca, z papierami aryjskimi