Given name: Benedykt Family name: Münz

  • NO
  • Male
  • Benedykt
  • Münz
  • 1880-00-00
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Lwów
  • Grodzisk Mazowiecki, Warszawa - Żoliborz, ul. Tucholska 19, ul. Tucholska 14
  • Jewish
  • other
  • in an apartment
  • valuables, money
  • looting, other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
  • Benedykt Münz, urodzony w 1880, optyk lwowski. Mechanik-laborant, szkolił się na kursach w Aschafennburgu i we Frankfurcie nad Menem.

    Człowiek zamożny i przedsiębiorczy – jego zakład optyczny mieścił się przy Placu Mariackim (nr 4), w jednej z najbardziej prestiżowych okolic we Lwowie. W sierpniu 1942 Münz i jego rodzina (żona Róża, córka Sylwia i zięć, Emanuel Walbach) uciekają ze Lwowa, docierają do Warszawy, udaje im się zdobyć papiery aryjskie. Po kilku dniach w stolicy przenoszą się do Grodziska Mazowieckiego, gdzie ukrywają się przez 10 dni. Gospodarz nie chce ich dłużej przechowywać, sąsiedzi traktują ich podejrzliwie.

    Przenoszą się do Warszawy, na Żoliborz (ul. Tucholska 19), gdzie mieszkają do wybuchu Powstania Warszawskiego. W 1944 dom Münza kilka razy nachodzi Gestapo. Münz za każdym razem wykazuje się dużą przytomnością umysłu i odwagą. W pierwszych dniach sierpnia 1944 Münz dostaje od Starostwa Grodzkiego kilka godzin na wyprowadzkę. Dom przy ul. Tucholskiej 19 zostaje przeznaczony na szpital. Zostają skierowani na Tucholską 14. Münz zgłasza się do Naczelnego Lekarza Wojskowego, jako wykształcony mechanik-laborant. Zostaje zaangażowany do pomocy przy urządzaniu szpitala na Tucholskiej 19. Jest świadkiem licznych bombardowań.

    Münz i jego żona mieszkają w ciężkich warunkach na Tucholskiej 14. W ostatnią noc przed kapitulacją dowództwo AK nakazuje im opuścić piwnicę przy Tucholskiej 14. Przenoszą się nocą, pod obstrzałem, do fortu, gdzie rano następuje kapitulacja (w rzeczywistości kapitulacja Żoliborza nastąpiła 30.09.1944 o 18.30).

    Po kapitulacji PW Münz z żoną i teściową trafiają do obozu w Pruszkowie. Podczas segregacji rozdzielają ich z córką, która nie odnalazła się do chwili spisywania relacji. Docierają koleją i pieszo do Odrowąża, mieszkają tam przez 3 tygodnie z żołnierzami Wehrmachtu. Mnożą się jednak podejrzenia, że są Żydami; uciekają, po drodze padają ofiarami kradzieży. Po trudnej i kosztownej tułaczce docierają do Samsonowa, później do Oblęgorka. Tam Münz pracuje krótko w Kancelarii Gminnej, zwalniają go. Przenoszą go na kwaterę na skraju wsi, gdzie w ciężkich warunkach musi przeżyć zimę, co gorsza rozłączają go z żoną i teściową.

    28.02.1945 Münz z rodziną rusza do Kielc przez Częstochowę i potem do Warszawy. W podróży stają się ofiarami napaści robotników z Dąbrowy Górniczej, którzy próbują ich udusić. Cudem udaje im się wyjść cało.

    Münz dodaje, że podczas wojny z grona jego najbliższej rodziny śmierć poniosło 31 osób.

  • Warsaw Uprising
  • Germans operations, Poles operations, housing, blackmail, "szmalcownictwo", private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, humour, long-lasting help, housing assistence , outside of Warsaw, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents