Given name: Anna Family name: Margolis

  • NO
  • Female
  • Anna
  • Margolis
  • Markson
  • 1892-07-29
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Łódź ul. Przejazd
  • Warszawa ul. Mokotowska 2; Ceglana (getto); Gęsia 7 (getto); Mokotów; Brwinów
  • Jewish
  • in an apartment
  • Córka Rebeki (Ryfki) i Haskiela (Karola) Marksonów. Ojciec był handlowcem, prowadził interesy z Rosją. Miała trzy siostry (Marię, Eugenię i Helenę) i brata Aleksandra. Była piękną kobietą. Na rok przed maturą, ojciec wysłał ją do Petersburga i tam zrobiła maturę. Studia medyczne ukończyła w Bonn. Była pediatrą, a później ftyzjatrą, pracowała w szpitalu im. Anny Marii w Łodzi. Miała gabinet Rtg w domu. Wyszła za mąż za Aleksandra Margolisa, internistę. Mąż był dyrektorem szpitala na Radogoszczu, członkiem komitetu centralnego Bundu i ławnikiem do spraw zdrowia w magistracie. Mieli ślub cywilny, który wzięli w Katowicach, bo było to jedyne miasto, w którym można było wziąć ślub bez wcześniejszego ślubu religijnego. Miała dwoje dzieci, Alinę i Janka. Byli zamożni, mieli samochód, wyjeżdżali, z mężem, na wakacje za granicę, dzieci wysyłali na wieś z nianią. W 1939 r. został aresztowany jej mąż, osadzony w obozie w Radogoszczy. Pomimo strań, nie udało jej się go stamtąd wydostać. Został rozstrzelany. Dzieci wysłała do siostry Heleny, do Warszawy. Sama czekała na powrót męża do 1940 r. Potem dołączyła do dzieci. Pracowała w szpitalu na Śliskiej. Razem z dziećmi poszła do getta warszawskiego. Zamieszkali w przechodnim pokoju na Ceglanej. Wysłała Alinę do szkoły pielęgniarskiej, która przeniosła się ze szpitala na Czystem do getta. Dyrektorką szkoły była Luba Blum. Sama nadal pracowała w szpitalach w getcie, na Śliskiej, Lesznie, Gęsiej i Stawki. Wysłała na stronę aryjską syna, a później córkę. Sama pracowała do końca, wyszła tydzień przed powstaniem w getcie. Zamieszkała na Mokotowie, u Stefanii Sępołowskiej, jako osobista pielęgniarka. Ubrana w mundurek niemieckiej pielęgniarki i czepek zakrywający włosy, chodziła swobodnie po Warszawie. Pewnego razu, do Stefanii Sępołowskiej, Adina Blady-Szajger przywiozła Renię Frydman po próbie samobójczej. Do Anny przychodziły duże ilości pieniędzy londyńskich. Anna miała listę ludzi, którym przekazywała te pieniądze. Była zaprzyjaźniona ze Stasią (Helena Werenholc), robiły to razem. Kiedy po powstaniu warszawskim trafiła do obozu w Pruszkowie, w swoim mundurku, i zaczęła pracę jako pielęgniarka. Wiele osób, które wyprowadziła z obozu zawdzięcza jej ratunek. Później mieszkała w Brwinowie. Po wyzwoleniu wróciła do Łodzi i spotkała się z córką, przywiozła syna z Zakopanego.

  • housing, work, private/everyday life
  • children
  • Relacja Basi Temkin-Bermanowej

  • 377-379