Given name: Natan Family name: Gross

  • NO
  • Male
  • Natan
  • Gross
  • Franciszek Grymek
  • 1919-11-16
  • Kraków
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Kraków
  • Warszawa, Izrael
  • Jewish
  • secondary
  • on surface
  • valuables, money, goods
  • other danger, recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in escape , in an apartment

  • Urodzony w Krakowie, najstarszy syn Jakuba i Sary Grossów, miał dwóch braci - Josefa i Jerzego, i siostrę - Klarę. Rodzice posiadali dwa sklepy ze składem porcelany, kryształów, szkła i lamp, ulokowane na Rynku Głównym, byli majętni i mieli dużo znajomości. Rodzina była religijna i tradycjonalistyczna. Zatrudniali guwernantkę, kucharkę, sprzątaczkę. Natan wychowywał w dość zamkniętej społeczności żydowskiej. Mieszkali na parterze dwupiętrowego domu. W 1938 Natan zrobił maturę, zaczął studiować prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim; równolegle studiował na ASP. Zaraz po wybuchu wojny ojciec Natana i brat Josef uciekli na wschód. Część domu państwa Gross została zajęta i wprowadzili się tam niemieccy robotnicy. Jerzy z rodziną dzielili z nimi mieszkanie aż do grudnia 1940r., kiedy to musieli wynieść się z Krakowa na mocy decyzji o wysiedleniach Żydów. Natan z matką i rodzeństwem przenieśli się do Wieczystej, do wynajętego przez matkę mieszkania. Później musieli przenieść się jeszcze dalej - do Grębałowa. W sierpniu 1942 r. pojechał z rodziną do Wieliczki, na mocy uchwały o przesiedleniu Żydów do Wieliczki. Po kilku dniach uciekli z Wieliczki do krakowskiego getta. Mieszkali tam kilka miesięcy. W 1943 r. wydostali się z terenu getta, ukrywali się u różnych znajomych matki po aryjskiej stronie. Następnie uciekli do Warszawy, gdyż w Krakowie rodzina Grossów była zbyt rozpoznawalna. Natan posługując się sfałszowanymi aryjskimi papierami, ukrywał się wraz z bratem Jerzym u różnych ludzi lub w wynajętych lokalach w Warszawie po aryjskiej stronie. Natan współpracował z podziemiem, kolportował prasę konspiracyjną. Po wojnie skończył reżyserię. W 1950 wyemigrował do Izraela. Zmarł w 2005 roku w Tel-Avivie.

  • Poles operations, help, private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , children, hosts, other help, with Aryan documents , acquaintances

  • Yoram Gross podaje w swoich wspomnieniach numer domu: Ciasna 5.

  • s. 266