Given name: Dawid Family name: Glat

  • NO
  • Male
  • Dawid
  • Glat
  • 1919-05-02
  • Sokołów Podlaski
  • Yes
  • From Warsaw
  • Grochów, Praga, Midtown, Żoliborz
  • ul. Pawia
  • Kraków, ul. Lubicz L.3
  • Jewish
  • good
  • on surface
  • money
  • delation/denunciation, looting, on a street, recognition, blackmail/"szmalcowanie" ending on police station, blackmail/"szmalcowanie" resulting in escape , blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out , in an apartment
  • „Bardzo przystojny, kręte włosy, żyd.[owskie] oczy, mimo to nie brano go za Żyda.” Rodzice, młodszy brat i starszy brat, żonaty – zginęli w czasie akcji wysiedlenia getta.

    W grudniu 1941 opuszcza getto, ma aryjskie papiery. Mieszka na Pradze, wspiera go Volksdeutschka, Gertrude Hoh, która wie o jego żydowskim pochodzeniu. Poznali się przy pracy w N.S.W. (Nationalsozialistische Volksvohlfahrt, Narodowosocjalistyczna Ludowa Opieka Społeczna). Początkowo Dawid mieszka i stołuje się u Gertrude za darmo, po uzyskaniu meldunku dostaje się do getta bez przepustki, zajmuje się handlem. Wielokrotnie szantażowany i zatrzymywany przez szmalcowników.

    W 1942 w czasie wyrabiania Kennkarty wyjeżdża z Warszawy, gdzie nasilają się łapanki. Zajmuje się naprawą zegarów. Jedzie w kierunku Brześcia. W Skokach zatrzymuje go policja ukraińska, chcą sprawdzić, czy jest Żydem. Zadowalają się okupem, puszczają go wolno. W okolicy ponownie go aresztują i zwalniają.

    Wraca do Warszawy odebrać kennkartę, chce się spotkać z rodzicami w getcie, ale brat przez znajomego ostrzega go, żeby się tam nie pojawiał. Dawid dowiaduje się też, że ojciec został wywieziony w czasie pierwszej akcji likwidacyjnej. W drugiej akcji zabierają matkę Dawida, w trzeciej – brata.

    W mieszkaniu dokucza mu sublokatorka – złodziejka. Gospodyni każe jej się wyprowadzić, ale sublokatorka grozi zadenuncjowaniem Dawida, który w tej sytuacji 16 marca 1943 ponownie wyjeżdża na Białoruś, przeprawia się za Bug i naprawia zegary po wsiach. Zostaje przypadkowo aresztowany i 31.07. 1943 wywieziony na Majdanek, gdzie pracuje jako Polak. 6 kwietnia 1944 zostaje przewieziony do Oświęcimia. 30.12. 1944 z powodu zbliżającego się frontu ewakuowany jest do obozu na Śląsku, dalej przenoszony jest do kolejnych obozów i ostatecznie do podobozu Dachau w Allach, wyzwolonym przez armię amerykańską 30.04.1944.

  • administrative, denunciation , Germans operations, Poles operations, Ghetto liquidation, housing, help, work, blackmail, "szmalcownictwo", private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, commerce, communication, costs, Polish Police, individual help , one-off help, housing assistence , material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
  • 4