Given name: Bolesław Family name: Lewkowicz

  • NO
  • Male
  • Bolesław
  • Lewkowicz
  • Zieliński
  • 1913-00-00
  • Łódź
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Łódź
  • Warszawa, ul. Miodowa 7, wieś Sośniczany, Słowik, Sitkówka, Kielce, Łódź, Izrael
  • Jewish
  • good
  • on surface
  • money, goods
  • delation/denunciation, other danger, on a street, recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
  • Pochodzi z licznej rodziny, w dużym stopniu zasymilowanej, w której jest wiele mieszanych rodzin polsko-żydowskich. Zmobilizowany w marcu 1939, ranny po wybuchu wojny, przechodzi jako jeniec przez kilka stalagów. Zwolniony w Lublinie, rusza do Warszawy za radą znajomego, Stolarskiego. Załatwia aryjskie papiery, żyje z handlu. W lipcu 1941 żeni się z poznaną w 1938 Edwardą Blajwajs. Bolesław opiekuje się rodziną Edwardy, pomaga w aprowizacji. Z jego pomocą 10.07.'41 Edwarda ucieka z getta. Wcześniej Bolesław długo przygotowuje ją do życia po aryjskiej stronie, ucząc ją poprawnie mówić po polsku, starając się także zmienić jej semicki wygląd. Bolesław kupuje wcześniej tramwajowy bilet miesięczny na nazwisko Janiny Zielińskiej, który jest później jedynym dokumentem jego żony. Bolesław w wielu sytuacjach zachowuje spokój i zimną krew, ratując Edwardę z opresji. Wyjeżdżają w okolice Sandomierza, do wsi Sośniczany, nieopodal miasteczka Koprzywnica. Zajmują się handlem: skupują żywność, wywożą ją do Warszawy, stamtąd zaś przywożą odzież. Miejscowy granatowy policjant, Śliwiński, molestuje Edwardę. Sąsiedzi nie mają świadomości, że Bolesław jest jej mężem. Rosną jednak ich podejrzenia, ze Zielińscy są Żydami. Latem 1942 Edwarda i Bolesław przenoszą się do miejscowości Słowik, następnie do Sitkówki. Dozorca ich domu jest w partyzantce, w ogrodzie jest zakopana broń. W obawie przed denuncjacją Zielińscy przeprowadzają się do Kielc, gdzie mieszkają u Anny Chałupek. Tam zastaje ich wyzwolenie. Przeprowadzają się do Łodzi. W 1957 roku Bolesław wyjeżdża do Izraela z Edwardą i dwiema córkami.

  • administrative, Germans operations, Poles operations, housing, help, work, blackmail, private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, commerce, other help, contacts with other Jews , costs, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
  • Str. 23 – 24