Given name: Marian Family name: Berland

  • NO
  • Male
  • Marian
  • Berland
  • 1922-04-24
  • Płock
  • Yes
  • From Warsaw
  • Jewish
  • hiding place in an apartment , attic
  • money
  • blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out

  • W getcie mieszkał z rodzicami i siostra Leosią na Muranowskiej 38. Pracował w warsztatach samochodowych Kozikowskiego. W 1942 r. żeni się z Marią Greczyn. Mieszkają z jego rodzicami. W czasie pierwszej akcji wysiedleńczej ukrywają się w kryjówce w piwnicy. W czasie powstania w getcie w też, przez 12 dni. Wykurzają ich gazem Łotysze. Trafiają na Umschlagplatz i do transportu, rozdzielają go z żoną i rodzicami. Ucieka z transportu. Ucieka tez jego żona i siostra, ojciec zostaje zastrzelony w czasie ucieczki. Matka i teściowa zostają w transporcie. Ukrywa się kilka dni w lesie, razem z siostrą i Beniaminem Hofferem. Trafia na Grzybowską 41, do mieszkania, które kupił w czasie getta Bromberg, znajomy Żyd, na nazwisko Polaków. Zastaje tam już swoją żonę, rodzinę Brombergów, Goldberga z żoną i córką, przywozi z lasu siostrę i Hofferów. Mieszkanie jest na ostatnim piętrze, na zamurowanym poddaszu zrobiony jest jeden schron, a drugi w innym pokoju, z wejściem przez parapet. Ukrywa się tam 27 Żydów. Po 6 tygodniach przychodzą szmalcownicy. Nowy adres to Sienna 42 u Zdzisława Krzyczkowskiego, przedwojennego złodzieja i kombinatora. Po wymurowaniu dodatkowej ściany w jednym z pokoi, zrobił się bezpieczny schowek, do którego wchodziło się przez piec. Przebywają w nim Maria, marian i Leosia Berlandowie oraz Beniamin i Staś Hofferowie. Płacili pieniądze, które przepijał Krzyczkowski. Głodowali. Nawiązali kontakt z organizacją lewicową, która zaoferowała pomoc, dając pracę Marii jako służącej u Polaków. Maria nie mogła odwiedzać męża, bo nie była wpuszczana. Udało jej się w końcu wejść, po kilku miesiącach i na Siennej zastało ich powstanie warszawskie. Ukrywali się w bunkrze na Twardej 6, później znów na Siennej, aż do wyzwolenia. Marian był ciężko chory na płuca. Żona zabrała go do Otwocka do dra Kalinowskiego, który serdecznie się nim zaopiekował i wyleczył. Po wojnie, w 1956 r. wyjechał do Izraela.

  • Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, deportation
  • housing, help
  • contacts with other Jews , stranger, one-off help, housing assistence , help from Jews, acquaintances