Imię: Anna Nazwisko: Lanota

  • NIE
  • Kobieta
  • Anna
  • Lanota
  • Rottenberg
  • Antonina Krawczyk
  • 1915-01-11
  • Łódź
  • Tak
  • Z Warszawy
  • miejscowość podwarszawska
  • Otwock, ul. nieznana
  • Kowno; Lwów; Warszawa getto ul. Leszno; Wola; Wspólna lub Wilcza; Belwederska; Olesińska; Koło
  • Żyd
  • wyższe
  • na powierzchni, w mieszkaniu
  • brak
  • Rodzice, Szlomo Rottenberg i Ida z domu Pilicer, mieszkali w Łodzi i byli dość zamożni. Miała trzech braci: Ryszarda (1917 r.), Mieczysława (1920 r.) i Zamka, chłopca sparaliżowanego od pasa, na skutek źle przeprowadzonej operacji, zmarł przed wojną. Skończyła żydowskie gimnazjum w Łodzi. Należała do ZWM. Studiowała psychologię na UW, magisterium w 1937 r., należała do organizacji *Życie*. Po studiach pracowała w prywatnym zakładzie opieki nad dziećmi upośledzonymi w Otwocku. Od 1932 była związana z partią komunistyczną. 6 września 39 wyszła z Warszawy, z grupą znajomych. Doszła do Chełma, pomogła jej jakaś nabożna Żydówka, jej syn zawiózł ją do ciotki, w okolice Skryhiczyna. Poszła dalej na wschód, do Kowla. Pracowała w domu dziecka dla sierot. Po roku pojechała do Lwowa, pracowała w zakładzie dla dzieci upośledzonych. Poznała męża, wdowca Edwarda Lanotę, pobrali się. Wysyłała paczki rodzicom do getta warszawskiego. Kilka miesięcy pracowała też ucząc dzieci prof. Szora. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa wyjechała do Warszawy. Jej rodzice i bracia byli w getcie warszawskim, na Leszno. Weszła bez problemów do getta przez obluzowaną deskę płotu na Białej, przywiozła pieniądze, szczepionkę przeciw tyfusowi i ubrania. Przez parę miesięcy pracowała w prywatnym domu dla dzieci ulicy, utworzonego przez bogatego Żyda, który utrzymywał ten dom. Kiedy w lipcu 1942 r. dostała telefon z aryjskiej strony od Stefki Dobrowolskiej z wiadomością od organizacji, że wywożą ludzi z getta na śmierć, niedaleko, a pociągi wracają puste. Pobiegła następnego dnia do rodziców, żeby ich uprzedzić i ukryć. Ale w domu rodziców już nie było, na kuchni stał jeszcze ciepły garnek, rozrzucone były zdjęcia. Pobiegła na Umschlagplatz, rodziców już nie było, ale sama została ustawiona w grupie do transportu. Bezczelnie pokazała Niemcowi jakąś kartkę, a on nie obejrzał dokładnie i odsunął ją na bok. Udało jej się wyjść. Wróciła do domu dziecka, starszym dzieciom powiedziała żeby uciekały. Po kilku dniach przyszli Niemcy po dzieci. Poszła do szopu szczotkarzy, gdzie pracowali jej bracia. Nie miała żadnych dokumentów, w czasie kontroli musiała się chować. W połowie sierpnia 1942 r. przyszedł do niej Michał Rejzenfeld, dał jej 200 zł i namówił na wyjście z getta. Przeszła na aryjską stronę przez wachę na Żelaznej, opłacając żandarma. Po aryjskiej stronie podszedł do niej jakiś nieznajomy mężczyzna, który powiedział, że jej pomoże. Zabrał ją do swojego mieszkania na Wolę. Mieszkała u niego 10 dni, zawiadomiła Stefkę Dobrowolską, która po nią przyszła. Znalazła jej pokój u krawcowej Okońskiej. Potem spotkała Krystynę Stalińską Wynajęły razem pokój na Belwederskiej u pani Hamerowej. Zorganizowały tam drukarnię *Głosu Warszawy*. Prowadziły tę działalność przez kilka miesięcy. Kiedy wpadła współpracująca z nimi duża drukarnia, zwinęły interes i wyprowadziły się. Po tej wpadce wyjechały do partyzantki AL pod Wyszków. Brała udział w wysadzaniu pociągów niemieckich, akcjach na posterunki. Jeden z kolegów, czyszcząc broń, zranił ją w stopę przypadkowym postrzałem. Musiała pojechać do Warszawy, do lekarza. Zawiozła ją Stalińska. W tym czasie jej oddział został wydany Niemcom przez leśniczego, wszyscy zginęli. Po powrocie z partyzantki obie, Anna i Krystyna, nosiły broń, duże ilości. Pewnego dnia, w 1944 r., każda z nich miała torbę pełną broni, którą gdzieś miały zanieść. Na placu Narutowicza rozdzieliły się. Ktoś musiał je wydać. Krystyna wsiadła do tramwaju, który został otoczony przez Niemców. Została aresztowana. Annę zatrzymał jakiś żandarm, a miała w torbie też jeden naładowany pistolet, wyciągnęła go i strzeliła do Niemca. Nie trafiła, ale dzięki jego zaskoczeniu, zyskała czas na ucieczkę. Ukryła się u obcych ludzi na Barskiej. Kiedy wszystko ucichło przyjechała po nią Jadwiga Koszutska, z organizacji. Była poszukiwana. Mogła już zamieszkać z mężem, który też był poszukiwany. Mieszkali na Oleśnickiej, później na Kole. Nie przestali działać w organizacji. Oboje brali udział w powstaniu warszawskim na Starym Mieście. Mąż zginął pod koniec sierpnia. Przeszła kanałami ze Starego Miasta na Żoliborz. Szła razem z Jadwigą Koszutską, związana z nią paskiem, żeby się nie zgubić. Z Bielan udało im się przepłynąć łódką na drugą stronę Wisły. Doszły do pustego, wysiedlonego Legionowa, gdzie przetrwały do wyzwolenia przez Rosjan. Pojechała do Lublina zaczęła pracę w gazecie, urodziła córkę. Później mieszkała w Łodzi i Warszawie. Pracowała jako dziennikarka i psycholożka.

  • powstanie w getcie, powstanie warszawskie, w getcie, wysiedlenie
  • działania Niemców, działania Polaków, praca
  • dzieci, konspiracja polska, kontakty z innymi Żydami