Imię: Helena Nazwisko: Adelberg (2)

  • (1, 2) TAK
  • (1, 2) Kobieta
  • (1) Helena , (2) Helena
  • (1) Adelberg , (2) Adelsberg
  • (1) Mayzel
  • (1) Zofia Waśkiewicz
  • (1) 1899
  • (2) 1899
    • (1) Tak
  • (1) Z Warszawy, (2) Brak informacji
  • (1) Wielka 26
    • (1) Żyd
    • (1) dobry
    • (1) na powierzchni
    • (1) na ulicy, rozpoznanie
  • (1)

    Znajoma Very Neuman z getta. Pracowały razem w szopie Toebbensa, gdzie byli też synowie Heleny Ryszard i Witold. Mąż Heleny, Julian, był po stronie aryjskiej, jej synowie też wyszli z getta. Helena wyskoczyła z pociągu do Treblinki i dołączyła do nich. Tylko ona przeżyła wojnę.

    (2)

    We wrześniu 1939 r. mieszkała w Warszawie, ul. Wielka 26;
    po wojnie w Warszawie, ul. Szeroka 31

    • (1) w getcie, wysiedlenie
    • (1) społeczne, życie prywatne / życie codzienne
    • (1) szopy, wokół autora, wysiedlenie, życie codzienne
    • (2) ocaleni
  • (1)

    https://tvn24.pl/magazyn-tvn24/nikt-na-podworku-nie-wyzywal-mnie-od-zydow,174,2985

    Helena Adelberg, która w czasie okupacji nazywała się Zofia Waśkiewicz. Wcześniej z mężem prowadziła znany kantor w Alejach Jerozolimskich. Miała dwóch synów, którzy ukrywali się, a mimo to byli w konspiracji. Obaj zginęli. Podobnie jak jej mąż, który w przeciwieństwie do synów bardzo się bał i nie wychylał się z mieszkania. Miał bardzo dobry aryjski wygląd, ale żydłaczył. Za to Aldelbergowa chodziła po ulicy jak przed wojną: elegancka, w modnym kapeluszu. Miała w nosie Niemców. Jak podchodził do niej na ulicy szmalcownik, mówiła: "Chodźmy, chodźmy na gestapo! Zobaczymy, czy jestem Żydówką". I ten się wycofywał. Kiedy jeszcze było to możliwe, często wychodziła z getta. Szykowała się, by opuścić je na stałe, gdy Niemcy zamierzali je zamknąć. Nie zdążyła. Trafiła do transportu. Udało jej się uciec z transportu. Wydostała się przez małe okienko wagonu. Wyskakując, zraniła się w głowę i złamała obojczyk, a mimo to dotarła na piechotę do najbliższej wsi. Tam spotkała przemytników. Napiła się z nimi bimbru i poprosiła, żeby zabrali ją do Warszawy. Dotarła na Żoliborz do mieszkania Abramow-Newerlych. Opatrzył ją doktor Zenon Kanabus. Był znakomitym chirurgiem. O nic nie pytając, złożył jej obojczyk, opatrzył ranę i nie wziął pieniędzy. Helena Adelberg brała udział w powstaniu warszawskim. Zmarła 23.01.1990 r.

    zob. https://genealogyindexer.org/view/193940W/47/Adelberg

    zob. https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/helena-adelberg,1056.html

  • (2)

    Wykaz alfabetyczny Żydów Polskich sporządzony w marcu 1946 r. na podstawie kart rejestracyjnych Wydziału Ewidencji i Statystyki Komitetu Warszawskiego Centralnego Komitetu Żydów Polskich. Obecnie znajduje się w Archiwum ŻIH (CKŻP WEiS sygn. 514). Wykaz sporządzono w formie tabelarycznej zawierającej: kolejny numer w rejestrze, imię, nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania z 1939 r. i adres obecny (z 1946 r.)


    Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
    ul. Tłomackie 3/5
    00-090 Warszawa
    tel. (48) (22) 827 92 21, fax: (48)(22) 827 83 72
    email: secretary@jewishinstitute.org.pl
    http://www.jewishinstitute.org.pl/

  • (2) 3