Tam, gdzie znajdują się ludzie, słychać już od...

  • TAK
  • Tam, gdzie znajdują się ludzie, słychać już od trzech dni kanonadę. To niemieckie oddziały napierają na resztki ghetta broniącego się zaciekle. Nie pomogą oszukańcze zapewnienia "Umsiedlung nach Osten" tj. przesiedlenie. Wierzyli w to Żydzi warszawscy, że gdzieś tam znajdą pracę i szli jak barany na rzeż. Nie wpadło nikomu do głowy, że ów rzekomo kulturalny naród będzie zdolny do niesłychane w dziejach świata zbrodni masowej. Podstępnie usypiał czujność zgnębionego narodu różnymi obietnicami, obstawiał wysiedlenie taką tajemnicą, że przechodziły miesiące całe, a nikt nie dowiedział się o strasznym lesie wysiedlonych. Później dopiero, gdy niektórzy jakimś cudem wyrwali się z tej gehenny, dowiedzieliśmy się niestety prawdy, ale niestety już za późno, 95% polskich Żydów zostało już zamordowanych lub żywcem spalonych.

  • 1943-04-22
  • 1943-00-00
  • powstanie w getcie
  • społeczne
  • opór zbrojny, świadomość Zagłady
  • Autor rozpoczyna pamiętnik od wspomnień z okresu I wojny światowej
    (ewakuacja na Syberię i powrót przez Amerykę do kraju po rewolucji).
    Następnie opisuje losy Żydów Warszawy podczas wojny, przeplatając
    wspomnienia rozważaniami historiozoficznymi.
    Mówi o oblężeniu Warszawy w 1939 roku, antyżydowskich rozporządzenia władz
    okupacyjnych, przesiedleniach Żydów z prowincji do Warszawy, działalności
    Żydowskiej Służby Porządkowej i agentów gestapo, warunkach życia w getcie,wielkiej akcji likwidacyjnej w 1942 r. Opisuje także Umschlagplatz, wyjaśnia na czym polega organizacja
    szopów. Mówi o selekcjach pracowników szopu, także przywołuje opowieści uciekinierów z Treblinki. Autor z żoną przetrwał w szopie szczotkarskim, jego syn został
    wywieziony. Autor opuścił getto i ukrywał się z żoną po aryjskiej stronie.
    Pamiętnik był pisany w ukryciu. Autor wraz z żoną przeżył wojnę
    (zarejestrował się jako Kalman Rotgeber). W 1945 r. przekazał pamiętnik
    do Żydowskiej Komisji Historycznej w Warszawie.
    Maszynopis, s. 1-215, format: 290 x 210 mm.
    Odpis: maszynopis (dublet)
    Publikacja: Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993, s. 424-425
    (fragmenty); Karol Lewap, Pamiętnik z okresu okupacji, Kalendarz
    Żydowski-Almanach, 1995-1996, s. 212-131 (fragmenty)

  • 31