Imię: Maria Nazwisko: Malinowska

  • NIE
  • Kobieta
  • Maria
  • Malinowska
  • Rachela Markus
  • Maria Kosińska
  • 1917-07-29
  • Gdów
  • Tak
  • Spoza Warszawy
  • Tarnów ul. Golthamera
  • Warszawa
  • Żyd
  • dobry
  • średnie
  • w mieszkaniu
  • Córka Mojżesza Markusa i Cecylii z domu Klaksbrum. Miała dwie siostry, starszą Miriam i młodszą Felę. Dom był koszerny, religijny. Dziadkowie mieli koszerny sklep z nabiałem, w którego doglądała babka. Maria ukończyła hebrajską szkołę w Tarnowie i trzy lata anglistyki w Krakowie. Wojna zastała ją w Tarnowie. Powstało getto. W listopadzie 1941 r. wyszła za mąż za Motka Lajbela. W lutym 1942 r. zmarła jej matka. Zaczęły się akcje wysiedleńcze. Mąż ukrywał się w Dąbrowie. Spotkała osieroconą koleżankę, Helę Birnbach, i zabrała ją do ich mieszkania. Pracowała razem z siostrą przy naprawie skarpet dla żołnierzy niemieckich. Po kolejnej akcji wysiedleńczej, mąż wyciągnął ją z getta. Pojechali razem do Warszawy. Mąż wynajął je pokój na Mianowskiego u pani Ciencielowej, która nie znała jej pochodzenia, sam mieszkał w innym miejscu. Po kilku miesiącach, Julia Kochlewska, tarnowianka, przewiozła do Warszawy Felicję Markus, młodsza siostrę. A później Helę Birnbach. Zarabiała szyjąc. W jej pokoju stała szafa na ukos w kącie pokoju i tam mogli chować się, poza wiedzą gospodyni, różni uciekinierzy z Tarnowa. Julia Kochlewska przywiozła z Tarnowa również Mojżesza Markusa, który znalazł kryjówkę na Ciepłej. Po jakimś czasie, musiała zabrać ojca do siebie i ukryć go za szafą, było to w czasie powstania w getcie. Potem został przeniesiony. Pani Ciencielowa lubiła grać w brydża, duży stół stał w pokoju Marii, godzinami różne osoby musiały stać za szafą. Kiedy wybuchło powstanie warszawskie, w pokoju było kilka osób, rodzice męża, przyjacióła Polka, kuzynka Marii. Nie mogli wyjść. Ukrywali się z innymi lokatorami, i panią Ciencielową, w piwnicy. Przyszli Ukraińcy, którzy chcieli podpalić piwnicę. Musieli wyjść. Zagnano ich do Pruszkowa. Z obozu w Pruszkowie wyprowadziła ich pielęgniarka Cyckówna. Dotarli do Podkowy Leśnej, gdzie zajęło się nimi RGO. Zamieszkała u chłopa w Kozerkach, a w innych chałupach teściowie i siostra męża. Teść chodził do rzeźni po odpady. Po jakimś czasie w Kozerkach pojawił się mąż i siostra z Helą. Doczekali tam wyzwolenia. Ojciec zginął w Warszawie. Po wojnie pojechała z mężem do Łodzi, pracowała w cenzurze. w 1957 r. wyjechała z mężem do Izraela, a później do Szwecji.

  • powstanie w getcie, powstanie warszawskie, w getcie, wysiedlenie
  • działania Polaków, mieszkaniowe, pomoc
  • pomoc długotrwała, pomoc lokalowa