Imię: Helena Nazwisko: Fajn

  • NIE
  • Kobieta
  • Helena
  • Fajn
  • Mangel
  • Jadwiga Kalecińska
  • 1910-10-16
  • Łódź
  • Tak
  • Spoza Warszawy
  • Łódź, ul. Dąbrowszczaków 15, ul. Piotrkowska 88
  • Getto łódzkie – ul. Dłutko 16 Getto warszawskie; po stronie aryjskiej: Czerniaków, ul. Bielańska 9, ul. Twarda 20, ul. Rymarska 16, Piaseczno, Izrael
  • Żyd
  • dobry
  • średnie
  • na powierzchni
  • pieniądze
  • donos/denuncjacja, inne zagrożenie, rozpoznanie, szantaż/szmalcowanie zakończone ucieczką
  • Kilka lat po ukończeniu gimnazjum Helena wychodzi za mąż za Izraela Fajna, architekta. Mieszkają w Łodzi. W 1938 rodzi się im syn, Ryszard. Po wybuchu wojny Izrael Fajn zostaje zmobilizowany. Helena z dzieckiem przenosi się do łódzkiego getta. Jej rodzice wyjeżdżają do Błonia. Kiedy Izrael wydostaje się z obozu i wraca do Warszawy, opłaca Niemkę, żonę kolegi i ta 1.05.1940 roku wydostaje Helenę z getta łódzkiego, a następnie przewozi ją do Warszawy. Helena mieszka w Błoniu z mężem i teściami. Izrael zostaje złapany przez Niemców i zamknięty w synagodze. Helena stara się go wydostać. Szuka pomocy u inżyniera Szereszewskiego, u którego brata jej mąż pracował przed wojną. Szereszewski załatwia Izraelowi Fajnowi pracę; zostaje konserwatorem budynków w getcie warszawskim. Dzięki temu Fajnowie poznają Ritę Sabart, Niemkę, która zarządza mieniem pożydowskim. Namawia ich, żeby opuścili getto. Helena opuszcza getto z kuzynką, Anią Grabowską. Początkowo zatrzymuje się u Stefana Millera, później u Kosakiewiczów na Czerniakowie – kryjówkę tę załatwia jej Elżbieta Szereszewska. Równolegle getto opuszcza jej synek – zostaje wyprowadzony kanałami, odbiera go Stefan Miller z żoną. Przekazują dziecko pod opiekę „babci”, Ryszard wyjeżdża w okolice Lublina. Fajnowie mieszkają na ul. Twardej, w mieszkaniu, które wynajęła dla nich Rita; oficjalnie wynajmują je Polacy – Erhardowie. Helena wyprowadza się stamtąd do generałowej Stelmachowskiej, na Rymarską. Nachodzi ją szmalcownik; Helena ucieka, do wybuchu Powstania mieszka u Kosakiewiczów, na Czerniakowie. Po bombardowaniu i zajęciu Czerniakowa przez Niemców Kosakiewiczowie uciekają, Helena zostaje w zalanej wodą piwnicy zburzonego domu. Po jakimś czasie dołącza do niej obca kobieta z córką. Niepokoją je Niemcy, dają im jednak spokój.  Helena ucieka do Piaseczna, mieszka u brata znajomej, Marysi Czumer, pracuje.

    Po wojnie Helena wyjeżdża z synem do Izraela (1949).

  • donos, działania Niemców, działania Polaków, mieszkaniowe, pomoc, szmalcownictwo, życie prywatne/życie codzienne
  • antysemityzm, atmosfera, dzieci, gestapo/żandarmeria, gospodarze, kontakty z innymi Żydami, obojętność, pomoc długotrwała, pomoc indywidualna , pomoc jednorazowa, pomoc lokalowa, szantażysta/szmalcownik, z papierami aryjskimi, znajomi
  • str. 18 - 19