Opis jak płacz dziecka pozostawionego na oknie...

Opis jak płacz dziecka pozostawionego na oknie uratował ukrywającą się grupę autora: „- Hans, komm! Hier sind Juden!
To właśnie ten dziewiąty przyczaił się w bramie i czekał.
Niemoc przykuła mnie do miejsca, na którym stałem. Dudniące na schodach kroki, przeszywały mnie jak kule karabinu. Tylko jedna myśl jak błyskawica przebiła mózg:- dwanaście ofiar! Wtem przerażona cisza, z pokoju dobiegł pełen niewymownej skargi płacz dziecka, żałosna, rozdzierające serce kwilenie. Kroki zatrzymały się przed oknem.
-Ein Kind! Yerflucht noch niemal! –zaklął brutalnie niemiec.
Silne szarpnięcie rozwarło okno i maleństwo, wyrwane z poduszki, za-koziołkowało kilkakrotnie w powietrzu i spadło krwawa miazga na bruk podwórza. Niemcy schodzili w dół i wkrótce przeszli nad swa ofiara i skierowali się ku bramie.”

Archiwum ŻIH; 302/139

Natan Żelechower (Jan Kurczab)

bez tytułu

Warunki życia w getcie warszawskim. Pobyt w schronach po wielkiej akcji 1942 r., wywózka do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Cierpienia więźniów Majdanka. Transport do Auschwitz, pobyt w obozie w Jawiszowicach, praca w kopalni. „Marsz śmierci” do Wodzisławia Śląskiego i ewakuacja do Buchenwaldu. Praca w obozach Ohrdruf i Crawinkel (w kamieniołomach). Piesza ewakuacja do Buchenwaldu. Wyzwolenie, sytuacja byłych więźniów po wyzwoleniu.
Autor był z zawodu technikiem dentystycznym. Pamiętnik, spisany po wojnie, przekazał Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Zbieżność jego przybranego nazwiska z nazwiskiem publicysty prasy krakowskiej i działacza społecznego jest przypadkowa.

Publikacja: Natan Żelechower, Siedem obozów, „Biuletyn ŻIH”, nr 4 (68),
1968, s. 7-51 (skrót); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993,
s. 46-47, 86-89, 129-135 (fragmenty)