Kocioł na Miłej- przygotowanie nowej kryjówki:...

Kocioł na Miłej- przygotowanie nowej kryjówki: „Trzeba było znowu zamienić się w szczutego zwierza, kryjącego się po norach miasta śmierci. Przekradaliśmy się do domu znajdującego się naprzeciw naszej fabryki, przy ulicy Zamenhofa Nr.29 i tam na pierwszym piętrze, w kącie, wprost bramy, znalazłem mieszkanie trzypokojowe z alkową. Zagospodarowałem ją w naszą nową kryjówkę. Wejście do niej zastawiłem wielką, pełną książek szafą biblioteczną, która przytwierdziłem mocnymi hakami do ściany. W tylnej ścianie szafy wyciąłem otwór w dykcie, a wyciętą cześć wstawiłem z powrotem, umacniając ją lekkimi zawiasami. Książki na przestrzeni otworu zawiązałem w kostki, którymi wypełniłem otwór. Trzy kostki książek, wyjęte z szafy, dawały swobodne wsunięcia się w kryjówkę. Zamaskowanie było tak dokładne, że tylko przypadek mógł nas zdekonspirować. W kryjówkę tę wpełzło dwanaście osób, zaopatrzonych w żywność. Poza tym mieliśmy kubły, miski i maszynkę elektryczną do gotowania. Alkowa posiadała okno, stykające się pod kątem prostym z oknem korytarza. Wentylacją stanowił jeden tylko lufcik otwierany jedynie nocą.”

Archiwum ŻIH; 302/139

Natan Żelechower (Jan Kurczab)

bez tytułu

Warunki życia w getcie warszawskim. Pobyt w schronach po wielkiej akcji 1942 r., wywózka do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Cierpienia więźniów Majdanka. Transport do Auschwitz, pobyt w obozie w Jawiszowicach, praca w kopalni. „Marsz śmierci” do Wodzisławia Śląskiego i ewakuacja do Buchenwaldu. Praca w obozach Ohrdruf i Crawinkel (w kamieniołomach). Piesza ewakuacja do Buchenwaldu. Wyzwolenie, sytuacja byłych więźniów po wyzwoleniu.
Autor był z zawodu technikiem dentystycznym. Pamiętnik, spisany po wojnie, przekazał Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Zbieżność jego przybranego nazwiska z nazwiskiem publicysty prasy krakowskiej i działacza społecznego jest przypadkowa.

Publikacja: Natan Żelechower, Siedem obozów, „Biuletyn ŻIH”, nr 4 (68),
1968, s. 7-51 (skrót); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993,
s. 46-47, 86-89, 129-135 (fragmenty)