Desperacka ucieczka z wagonu jednego z wywożon...

Desperacka ucieczka z wagonu jednego z wywożonych: „Nagle z tego kłębowiska ciał ludzkich wyrywa się jakaś postać, porywa plecak i w ogromnym pośpiechu przedziera się do okienka. Współtowarzysze potrącani i deptani buntują się milcząco. Desperat dociera jednak do okienka - wyrzuca plecak i, dosłownie, przerzuca się za nim. Słychać uderzenia ciała o ziemie. Ucieczka -zdaje się - raczej nieudana. Ożywiła ona jednak zaczadzone zaduchem umysły, wyrwała jadących z półsennego odrętwienia.”

Archiwum ŻIH; 302/139

Natan Żelechower (Jan Kurczab)

bez tytułu

Warunki życia w getcie warszawskim. Pobyt w schronach po wielkiej akcji 1942 r., wywózka do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Cierpienia więźniów Majdanka. Transport do Auschwitz, pobyt w obozie w Jawiszowicach, praca w kopalni. „Marsz śmierci” do Wodzisławia Śląskiego i ewakuacja do Buchenwaldu. Praca w obozach Ohrdruf i Crawinkel (w kamieniołomach). Piesza ewakuacja do Buchenwaldu. Wyzwolenie, sytuacja byłych więźniów po wyzwoleniu.
Autor był z zawodu technikiem dentystycznym. Pamiętnik, spisany po wojnie, przekazał Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie. Zbieżność jego przybranego nazwiska z nazwiskiem publicysty prasy krakowskiej i działacza społecznego jest przypadkowa.

Publikacja: Natan Żelechower, Siedem obozów, „Biuletyn ŻIH”, nr 4 (68),
1968, s. 7-51 (skrót); Pamiętniki z getta warszawskiego, Warszawa 1993,
s. 46-47, 86-89, 129-135 (fragmenty)