Autor stara się oddać sprawiedliwość Niemcom:...

Autor stara się oddać sprawiedliwość Niemcom: młodzież jest podatna na nauki hitleryzmu, ale wielu przedstawicieli starszej generacji akceptuje go, ponieważ nie ma wyboru. Ciężko jest stawiać opór popularnej idei, rządowi, którego postanowienia dotykają wszelkich obszarów życia - i który decyduje o życiu lub śmierci. Obowiązujący slogan "Ktokolwiek nie wierzy w nazizm, jest zdrajcą ojczyzny" robi z ludzi jego niewolników. Chaim uważa, że podobne zniewolenie indywidualności, jak w III Rzeszy, występuje w bolszewickiej Rosji: człowiek nie ma tam prawa do indywidualnych poglądów. Potrzeby ducha i ciała są zaspokajane w określony sposób i w określonym zakresie, który nie może być zmieniony. Można buntować się przeciw temu w głębi duszy - ale w poczuciu zagrożenia nikt nie wypowie głośno takich myśli.

Kapłan, Chaim Aron, Scroll of Agony. The Warsaw Diary, transl. from Hebrew and ed. by A. I. Katsh