Given name: Paweł Family name: Złotowski

  • NO
  • Male
  • Paweł
  • Złotowski
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Łódź,
  • Pawia; Michalin; Milanówek; Józefów
  • Jewish
  • good
  • in an apartment
  • money
  • Syn Adeli Złotowskiej. Skończył szkołę tkactwa. Miał trzech braci. Przed wojną wszyscy bracia pracowali w fabryce tkanin, którą kupił w 1933 r. najstarszy z nich ożeniony z Niemką. Na początku 1940 r. Paweł przyjechał z żoną Helą i trzyletnim synem Mirkiem z Łodzi do Warszawy. Zamieszkali na Pawiej, razem z Adelą Złotowską. Przyjechała z nimi Stefania Porada, ich służąca, która nie chciała ich opuścić. Mały Mirek miał gruźlicę, Stefa pojechała z nim do Otwocka. Adela zmarła w 1940 r. Pawła zatrzymało na ulicy kilku wyrostków, zażądali okupu i oblali mu głowę czerwonym atramentem. Postanowili wyjść z getta. Stefa załatwiła na wsi pod Otwockiem miejsce,, u państwa Kosutów dla żony Heleny o semickim wyglądzie, wyprowadziła ją z getta. Potem załatwiła aryjskie papiery dla Pawła i Mirka Złotowskich i wynajęła mieszkanie w Michalinie, gdzie z nimi zamieszkała. Dzięki Stefie wydobył z getta częstochowskiego swoja bratanicę Emilię Złotowską (Wędrowską) i utrzymywał ją do końca wojny. Na ulicy w Warszawie spotkał Niemca z Łodzi, przedwojennego właściciela jednej z fabryk łódzkich, Kindermana. Kinderman poznał Pawła, spotykali się przed wojną w Łodzi, gdzie Paweł też był współwłaścicielem fabryki, którą jego najstarszy brat kupił od Jakiegoś Niemca. Kinderman złożył Pawłowi propozycję odkupienia jego udziałów w fabryce. Powiedział, że będzie płacił Pawłowi co miesiąc pewną sumę. Pozwolił też korzystać ze swojego warsztatu w Warszawie, w którym Paweł mógł tkać, a później sprzedawać swoje wyroby. W ten delikatny sposób zapewnił Pawłowi fundusze na przetrwanie. Kilkukrotnie zmienia miejsca zamieszkania, głównie z powodu rozpoznawania żydowskiego pochodzenia jego bratanicy Emilii. Musi też zabrać żonę od Kosutów i umieszcza ją w bunkrze z siedemnastoma innymi Żydami. Wynajmuje wtedy dla bratanicy Emilii i jej opiekunki dom w Świdrach Wielkich. Do tego domu mogą przychodzić na krótki odpoczynek Żydzi z bunkra, którzy mają dobry wygląd. Sam mieszka wtedy w Józefowie z synem i Stefą. Po wybuchu powstania warszawskiego i wyzwoleniu przez Rosjan wschodnich okolic Warszawy, organizuje transport dla rodziny i Żydów z bunkra do Lublina. Potem wraca do wyzwolonej Łodzi. Jego przedwojenne mieszkanie nie jest zniszczone. Adoptuje Emilię. W 1946 r. zostawia mieszkanie Stefanii Poradzie i wyjeżdża z rodziną z Polski.

  • after the war, Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, in the Ghetto, deportation
  • Poles operations, housing, help
  • children, other help, contacts with other Jews , long-lasting help, financial assistance, housing assistence , acquaintances