Given name: Józef Family name: Pański

  • NO
  • Male
  • Józef
  • Pański
  • 1887-06-25
  • Łódź
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Łódź, Piotrków, Radomsko
  • ul. Widok 24, ul. Długa 17, Żoliborz, ul. Okopowa, Izrael - Tel-Aviv, Ben-Jehuda 226
  • Jewish
  • secondary
  • hiding place in an apartment , in an apartment
  • money
  • looting, other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out

  • Józef Pański, grafik, urodził się w 1887 w Łodzi. W 1908 przenosi się do Piotrkowa, pracuje tam w zakładzie graficznym dziadka. Następnie trafia do Radomska, mieszka tam do wybuchu wojny z żoną i dwiema córkami; ma zakład graficzny. Od września 1939 obserwuje prześladowania Żydów, sam Józef musi opuścić z rodziną mieszkanie, Niemcy zabierają mu cały dobytek. W czasie likwidacji getta w Radomsku, koło 20.10.1942 Pański zostaje uprzedzony, że jest na liście do wywiezienia. Ukrywa się u znajomego Polaka, Szlugaja. Po tygodniu ucieka przez Częstochowę do Warszawy. Sprowadza z Pilicy żonę i córki. Pomaga mu w tym Tymowski, który załatwia też całej rodzinie aryjskie dokumenty. Pańscy mieszkają na Widok, po szantazach przeprowadzają się do znajomego montera, Zygmunta Gajkowskiego, na Długą. Ten pomaga im bezinteresownie; działa w konspiracji. Prowadzą wspólne gospodarstwo. Wiosną 1943 wyprowadzają się na Żoliborz, później rodzina się rozdziela: żona z młodszą córką wyprowadzają się do Falenicy, Józef ze starszą córką mieszka na Okopowej. W czasie powstania warszawskiego zostaje wywieziony przez obóz w Pruszkowie do Niemiec. Pracuje razem z córką w fabryce artykułów papierniczych w Goerlitz. Mieszkają poza fabryką, u Niemców, w dobrych warunkach. Tam zastaje ich koniec wojny. Pański wraca z córką do Radomska, zastaje tam żonę z młodszą córką. Przeprowadzają się do Łodzi. W 1958 emigrują do Izraela.

  • Germans operations, Poles operations, underground activity, housing, help, blackmail, "szmalcownictwo", private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, contacts with other Jews , costs, Polish Police, long-lasting help, financial assistance, individual help , one-off help, housing assistence , blackmailer/ "szmalcownik", sent to work in Germany, with Aryan documents , acquaintances
  • str. 8