Given name: Marian Family name: Frank

  • NO
  • Male
  • Marian
  • Frank
  • 1944-07
  • No
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Pawiak
  • Jewish
  • higher
  • other danger
  • Adwokat. Wysoki, ciemnowłosy, bardzo przystojny. Był więźniem funkcyjnym na Pawiaku – pisarzem na III Oddziale. Związany był z konspiracją, zarówno wewnątrz więzienia, jak i na mieście. Współpracował z Kedywem, który od jesieni 1943 prowadził przygotowania do akcji, mającej na celu odbicie więźniów z Pawiaka. Akcję zaplanowano na 19 lipca 1944; jednak w ostatniej chwili Kedyw ją odwołał; informacja ta nie dotarła jednak do więźniów. Akcja zaczęła się w nocy, została krwawo stłumiona przez Niemców, walki trwały do świtu. Niemal wszyscy więźniowie z III Oddziału zostali w kolejnych dniach rozstrzelani, ocaleli jedynie Felicjan Loth i Zygmunt Święcicki. Wkrótce potem szef Kedywu przeprowadził dochodzenie; uznano, że bunt więźniów był efektem niemieckiej prowokacji. W latach powojennych zarówno Felicjan Loth, jak i Zygmunt Śliwicki sugerowali, że głównym prowokatorem był Marian Frank, podejrzewany o współpracę z gestapo. Nie mieli jednak na to żadnych dowodów; Bronisław Anlen latami polemizował z nimi w tej kwestii, twierdząc, że oskarżanie Franka wynika z antysemityzmu i jest pomówieniem. Marian Frank brał udział w akcji i prawdopodobnie zginął rozstrzelany przez Niemców po 19 lipca 1944.

  • administrative, Germans operations, Poles operations, underground activity, private/everyday life
  • atmosphere , Gestapo/gendarmerie, other help, Polish underground movement , contacts with other Jews , material help , acquaintances