Given name: Ludwika (Luna) Family name: Abrahamer

  • NO
  • Female
  • Ludwika (Luna)
  • Abrahamer
  • Porańska
  • 1902-01-08
  • Gorlice
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Zielonki koło Krakowa
  • Warszawa, ul. Marszałkowska, ul. Śniadeckich, Józefów, Węgry, Niemcy – Frankfurt nad Menem
  • Jewish
  • good
  • higher
  • on surface , in an apartment
  • money
  • delation/denunciation, other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out , in an apartment

  • Kończy szkołę średnią w Krakowie, przez rok studiuje na Akademii Handlowej, w 1924 wychodzi za mąż za Solomona Abrahamera, inżyniera, prowadzącego duży młyn przemysłowy w Zielonkach pod Krakowem; tam też mieszkają. W 1926 rodzi im się córka, Alina. Po wybuchu wojny Ludwika z córką ucieka w kierunku Warszawy, z córką i krewnymi. W Warszawie szofer kradnie jej samochód i znika. Ludwika wraca z dzieckiem do Zielonek, Niemcy rekwirują majątek Abrahamerów. W 1942 Niemcy wywożą okolicznych Żydów do Skawiny, gdzie ma miejsce selekcja i masowa egzekucja; giną w niej m.in. rodzice Solomona, Izrael i Regina, a także rodzice Ludwiki, Zygmunt i Estera Porańscy. Abrahamerowie trafiają do hali przy dworcu, są tam zamknięci pod strażą. Ludwikę i jej córkę wyprowadza stamtąd szwagier jej brata, zamożnie wyglądający Julian Lidzbarski. Jadą do Warszawy. Lidzbarski umieszcza Ludwikę w domu przyjaciół, w Józefowie. Po jakimś czasie dom rekwirują Niemcy, Ludwika wraca do Warszawy, prosi o wsparcie znajomego, prokurenta w księgarni Gebethnera & Wolffa. Znajomy przyprowadza Tadeusza Gebethnera, który zabiera Ludwikę i jej córkę do swojego luksusowego, obszernego mieszkania. Mieszka tam kilku znajomych Tadeusza, po pewnym czasie dociera także Solomon Abrahamer. Na początku 1944 Solomon przedostaje się na Węgry. W lutym 1944 Tadeusz załatwia dokumenty Ludwice i ją także wyprawia z córką na Węgry, przez granicę przeprowadzają je górale.

  • before the war, deportation
  • denunciation , Germans operations, Poles operations, underground activity, Ghetto liquidation, housing, help, work, blackmail, private/everyday life
  • atmosphere , children, Gestapo/gendarmerie, hosts, other help, Polish underground movement , contacts with other Jews , costs, The Righteous Medal , Polish Police, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
  • Ludwika Abrahamer, pierwsza z lewej
  • Str. 24 – 26