Given name: Gustawa Family name: Fischgrund

  • NO
  • Female
  • Gustawa
  • Fischgrund
  • Lipstadt
  • Wachholder, Wanda Górska, Maria Jawoszek
  • 1908-00-00
  • Warszawa
  • Yes
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Twarda
  • Warszawa – szop „Feniksa”, ul. Leszno; Złotokłos; Warszawa, ul. Nalewki; Warszawa – aryjska strona; Milanówek; Warszawa – Praga; Tel Awiw, ul. Ben Yehuda 256
  • Jewish
  • good
  • on surface
  • real estate, money
  • delation/denunciation, on a street, blackmail/"szmalcowanie" resulting in escape , blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out

  • Pochodziła z rodziny kupieckiej. Po ukończeniu szkoły wyszła za mąż za Seweryna Wachholdera, mieli sklep jubilerski przy ul. Twardej w Warszawie. Przebywała z mężem i rodzicami w getcie warszawskim, w czasie wielkiej akcji pracowała w szopie „Feniks” na Lesznie (wyrób pończoch) oraz w filii tegoż szopu po aryjskiej stronie. Uciekła z getta w czasie wielkiej akcji; poruszała się swobodnie na aryjskich papierach, zamieszkała z mężem i grupą uciekinierów z getta w domu w Złotokłosie pod Warszawą. Po wykryciu kryjówki w grudniu 1942 r. na krótko wróciła do getta (szop na Nalewkach), a następnie aż do powstania warszawskiego ukrywała się w Warszawie posługując się nazwiskami Wanda Górska i Maria Jawoszek. Stale pomagała mężowi i innym ukrywającym się Żydom. Kilkakrotnie była szantażowana. Po powstaniu znalazła się w Milanówku, a po wyzwoleniu wróciła do Warszawy. Wyszła ponownie za mąż za Henryka (Salo) Fischgrunda. Brała udział w akcji wykupywania dzieci żydowskich, którymi w czasie wojny opiekowali się Polacy. W 1968 r. w wyniku nagonki antysemickiej wyjechała z mężem do Izraela, zamieszkali w Tel Awiwie.

  • after the war, Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, in the Ghetto
  • denunciation , Poles operations, housing, help, work, blackmail, "szmalcownictwo"
  • hosts, contacts with other Jews , Polish Police, housing assistence , help from Jews, outside of Warsaw, with Aryan documents
  • 10