Given name: Irena Family name: Inwald

  • YES
  • Female
  • Irena
  • Inwald
  • Rechtszaft
  • Maria Dębska
  • 1918-05-17
  • Wiedeń
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Będzin
  • Warszawa, Leszno 22 m. 6. Żurawia, Asfaltowa
  • Jewish
  • good
  • on surface , in an apartment
  • money
  • on a street, recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out
  • Irena Inwald, z d. Rechtszaft, córka Heleny Chai z d. Szpigelman i Ozjasza Stanisława. Miała młodszego o 3 lata brata Adama. Ojciec był lekarzem pediatrą. Rodzina mieszkała w Będzinie, nie byli religijni, choć dom prowadzili tradycyjnie. Po skończeniu szkoły Irena wyjechała do Wiednia, gdzie skończyła szkołę pielęgniarską w zakresie obsługi aparatów roentgenowskich. Pracowała w szpitalu w Krakowie, przed samą wojną wróciła do rodziny do Będzina. W przewidywaniu wojny, aby nie być blisko granicy, Irena razem z matką i babką wyjechały do Warszawy, a ojciec z bratem do Lwowa. Kobiety zamieszkały u znajomych w Warszawie, wkrótce dołączyło do nich jeszcze kilku członków rodziny z Będzina - siostra matki z mężem i synem, szwagierka matki z dzieckiem. W 8 osób zamieszkali razem w getcie. Utrzymywali się z zasobów, ze sprzedaży rzeczy. W 1941 r. Helena Rechtszaft zmarła w getcie na gruźlicę. Również jej matka Mirla Szpigelman zmarła w getcie. Obie zostały pochowane na cmentarzu żydowskim. Po wybuchu wojny niemiecko-rosyjskiej przyjechali ze Lwowa Ozjasz Rechtszaft z synem Adamem, zamieszkali z rodziną w getcie. W czasie Wielkiej Akcji Irena pracowała w szopie, przyszywała guziki do niemieckich mundurów. Jej wuj, który miał dużo kontaktów po stronie aryjskiej, załatwił dla rodziny aryjskie papiery i wyjście z getta. Irena zamieszkała po stronie aryjskiej z bratem, kuzynką i przyjacielem brata. Ojciec został w getcie, pracował w szpitalu i zginął razem z innymi pracownikami szpitala. Irena po stronie aryjskiej zmieniała mieszkania, w końcu znalazła zatrudnienie jako niania i gosposia u polskiej rodziny. Była z tą rodziną do końca wojny, razem wyszli z powstania warszawskiego. Wówczas Irena dowiedziała się, że jej gospodarze doskonale orientowali się, że jest Żydówką. Gospodyni, która pracowała w RGO, rozdzielała również pieniądze z pomocy amerykańskiej dla ukrywających się Żydów. Po wojnie Irena wyjechała do Katowic, tam wyszła za mąż za Tadeusza (Tobiasza) Inwalda. W 1948 r. wyjechali do Australii.

  • Warsaw Ghetto Uprising, 1943, Warsaw uprising, 1944, in the ghetto
  • private life / daily life
  • author, housing, Shops, escaping the ghetto