Given name: Alexander Family name: Groth (Goldwasser)

  • NO
  • Male
  • Alexander
  • Groth (Goldwasser)
  • Janusz Goździkowski
  • 1932-03-07
  • Warszawa
  • Yes
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Nowogrodzka 33
  • Jewish
  • hiding place in an apartment , in an apartment
  • valuables, money
  • recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out

  • Alexander Groth (Goldwasser), jedyny syn Jakuba i Marii z d. Hazenfus. Ojciec był księgowym. Rodzice rozwiedli się, w 1939 r. matka wyszła za mąż za dr Maksymiliana Zirlera. Ojciec również ożenił się ponownie i wyjechał do Krakowa (zginął w czasie wojny). Aleksander mieszkał z matką, jej bratem Henrykiem i dziadkami - Adelą i Izaakiem Hazenfusami - w kamienicy dziadka na rogu Marszałkowskiej i Nowogrodzkiej (Nowogrodzka 33). Stamtąd, zza firanki, oglądał paradę Hitlera po zdobyciu przez Niemców Warszawy na początku października 1939 r. Pod koniec 1940 r. rodzina musiała przenieść się do getta. Mieli zasoby finansowe, kupowali żywność na czarnym rynku. W czasie Wielkiej Akcji ojczym pracował jako lekarz, matka w fabryce skarpetek, a Aleksander ukrywał się w tej fabryce. Po selekcji, która matce i Aleksandrowi udało się przejść cudem, zdecydowali, że muszą wyjść z getta. Maria wyszła z Aleksandrem z grupą wychodząca do pracy. Początkowo zamieszkali u jej polskiej znajomej, kilkakrotnie zmieniali mieszkania. Raz przyszli do nich szantażyści, którym musieli zapłacić.
    Maksymilian Zirler ukrywał się osobno, u swojego pacjenta Niemca. Obydwaj zginęli w czasie powstania warszawskiego. Maria z Maksymilianem w czasie powstania warszawskiego zostali wywiezieni z Warszawy. Wyskoczyli z pociągu, który jechał do Auschwitz. Dojechali do znajomych do Krakowa. Po wyzwoleniu wrócili do Warszawy, a po pogromie kieleckim wyjechali z Polski do Szwecji. W 1947 r. znaleźli się w USA.

  • Warsaw Uprising, before Ghetto , in the Ghetto, deportation
  • housing, blackmail, private/everyday life
  • children, contacts with other Jews , long-lasting help, individual help , housing assistence , with Aryan documents , acquaintances