Given name: Maria Family name: Brzezińska

  • NO
  • Female
  • Maria
  • Brzezińska
  • Gardyszewska
  • ps. Marysia
  • 1924-09-07
  • Warszawa
  • Yes
  • From Warsaw
  • Bielany
  • ul. nieznana
  • Skalbmierska 4; Schroegera 72;
  • Polish
  • Córka Stanisława i Janiny z d. Kozłowskiej. Była to pięcioosobowa rodzina robotnicza, a Maria była najstarszą córką. Już w szkole związała się z młodzieżą socjalistyczną z Bundu. Przed wojną jej rodzina została eksmitowana z mieszkania "Spółdzielni Mieszkaniowo-Budowlanej Bielany". Długi czas mieszkała kątem u koleżanek. Po wybuchu wojny, ojciec został zmobilizowany, a ona z rodzeństwem i matką przenieśli się do ruin domu przy Skalbmierskiej 4. Od 1940 r. związana była z Robotniczo-Chłopską Organizacją Bojową, do której wciągnęła swoich młodszych braci i ich kolegów. Brali udział w akcjach dywersyjnych. Od jesieni 1942 r., w mieszkaniu na Schroegera 72, w którym mieszkała z Janem Brzezińskim, ukrywana była radiostacja KC PPR. Obsługiwały ją Maria Rutkiewiczowa i Krystyna Marcinkówna. Marysia pełniła dyżury przy tel. nr 12-72-30, który to numer znali też ŻOB-owcy z getta. Łącznikiem strony aryjskiej z ŻOB był Jan Brzeziński. Od 19 kwietnia 1943 r. dyżur przy radiostacji pełniony był przez całą dobę w łączności ze sztabem ŻOB. W końcowych dniach walk w getcie, mieszkanie pełniło rolę punktu kontaktowego dla bojowców. Maria Gardyszewska i bojowniczka ŻOB "Stefa" rozlokowywały ocalałych członków ŻOB w mieszkaniach AL-owców lub pomagały w przetransportowaniu ich do lasów wyszkowskich. Od listopada 1943 r. brała udział w przekazywaniu pomocy finansowej od Żegoty dla ukrywających się Żydów. W czerwcu 1944 r. wyjechała z Janem Brzezińskim w okolice Połańca, do oddziałów partyzanckich AL. W lipcu 1944 r. została pracowniczką PKWN w Lublinie. Po wojnie wróciła do Warszawy, brała udział w organizacji Brygad Pracy na Żoliborzu i Bielanach, wstąpiła do ZMP.

  • Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, in the Ghetto, deportation
  • Poles operations, help
  • other help, Polish underground movement