Given name: Antoni Karol Family name: Adamowicz

  • NO
  • Male
  • Antoni Karol
  • Adamowicz
  • Frurgang
  • 1914-00-00
  • Kraków
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Kraków
  • Lwów; Warszawa ul. Walecznych;
  • Jewish
  • good
  • higher
  • in an apartment
  • lack
  • blackmail/"szmalcowanie" resulting in escape
  • Urodził się w rodzinie spolonizowanej. Ojciec, Mojżesz Frurgang był inż. kolejnictwa, matka, Eugenia z domu Reich, pochodzili ze wsch. Galicji. Miał starszą siostrę. Skończył polską szkołę, w klasie był jedynym Żydem. Studiował prawo, ale tuż przed wojną zrobił kurs mechanika samochodowego i prawo jazdy. Nie był w wojsku ze względu na dość dużą niedowagę. Po wybuchu wojny ewakuował się do Kowna jako opiekun w szpitalu. Z Kowna pojechał z żoną do Lwowa. Pracował jako buchalter w dzielnicowej służbie zdrowia przez 2 lata. Po wkroczeniu Niemców, zaczął pracować jako mechanik samochodowy, został skoszarowany i znalazł się w powstającym obozie janowskim. Kiedy zaczęto tworzyć szpital żydowski w getcie przy ul. Kuszewicza, zaczął w nim pracę. W 1943 r. szpital zlikwidowano, a Karol dostał się drugi raz do obozu janowskiego. Udało mu się uciec po tygodniu, w marcu 1943 r. Ukrył się u pielęgniarki, Ukrainki, z którą wcześniej pracował w szpitalu. Kupiła mu bilet do Krakowa. W Krakowie, dawny kolega szkolny kupił mu bilet do Warszawy. W Warszawie już ukrywała się żona. Prawdopodobnie przy pomocy Żegoty, trafił do mieszkania na Walecznych, do którego po jakimś czasie przyszli szmalcownicy. Udało mu się uciec w zamieszaniu. Z jakiegoś sklepu zadzwonił do pracy żony, a ta powiadomiła Jacka Żuławskiego, artystę malarza, który zabrał go do pustego mieszkania na Saskiej Kępie, od którego miał klucze. Tam Karol przenocował i został zaprowadzony na Brzozową, do mieszkania prof. Witolda Stefanowskiego, parazytologa z UW. Profesor pracował poza Warszawą, a w mieszkaniu została jego żona., która ukrywała też dwie starsze panie Żydówki i służącą Żydówkę. Pobierała niewielkie opłaty i zanosiła pieniądze księdzu Roztworowskiemu, który przeznaczał je na pomoc. Tam Karol dostał metrykę z kościoła lwowskiego na nazwisko Antoni Adamowicz. Żydowscy lokatorzy nie wychodzili z mieszkania, z wyjątkiem wypraw do fryzjera dla porządnego wyglądu. Karol mieszkał tam do powstania warszawskiego, kiedy to zburzony został ten budynek. Brał udział w powstaniu jako cywil. Po powstaniu dostał sie do obozu w Pruszkowie, a stamtąd do Oświęcimia Brzezinki. Po dwóch tygodniach w dużym transporcie z Oświęcimia trafił do obozu pracy w Litomierzycach. W Litomierzycach pracował w sztolniach kopalni. Uległ wypadkowi, zmiażdżony prze dwa wagoniki. Trafił do szpitalika, zajął się nim przedwojenny sędzia, pracujący jako sanitariusz i uratował mu życie. Doczekał wyzwolenia w obozie. Po wojnie wrócił do Krakowa, potem mieszkał we Wrocławiu i Warszawie.

  • Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, before the war, deportation
  • Poles operations, housing, help, "szmalcownictwo"
  • without 'aryan' papers (documents), Jewish underground movement , contacts with other Jews , stranger, long-lasting help, one-off help, housing assistence , quarter/district, acquaintances