W mieszkaniu Henryka Ryszewskiego na Nowym Zje...

  • NO
  • W mieszkaniu Henryka Ryszewskiego na Nowym Zjeździe 7/22, gdzie mieszkał z żoną Ireną i trójką dzieci, ukrywał się przez pewien czas Leon Fall. Trafił tam na prośbę redaktora Władysława Bazylewskiego, a pośrednikiem był Leon Przybysz. Ryszewski, przedwojenny antysemita i endek, po krótkim wahaniu i porozumieniu z żoną zgodził się. Fall, o typowo semickim wyglądzie, nie wychodził z domu, dużo czytał, zwłaszcza prasę niemiecką. Po pewnym czasie trafił do Otwocka z powodu gruźlicy. Następnie 15.09,1942 r., znów na prośbę dziennikarskiej organizacji samopomocowej, zjawia się czworo młodych lwowskich Żydów, którzy uciekli z getta. Są to: Izaak Pinalis z żoną i Aleksander Artman z żoną. Po 2 tygodniach ukrywania nowych lokatorów, wieczorem rozległ się dzwonek i w ciągu paru minut zjawiło się kolejnych 7 Żydów z Łodzi, uciekinierów z getta warszawskiego. Błagali o pomoc, zostali. Byli to: Anna i Róża Lewin, Lipa Szymkiewicz, Leon Funt z żoną i 7-letnią Liną i Markus Kasman. W kwietniu 43 r. pojawił się jeszcze Ludwik Opal z żoną. Mieszkanie na tak ograniczonej powierzchni tylu osób wymagało wielu ograniczeń i wyrzeczeń. Bywało ciężko, były kłótnie, zniecierpliwienie właściciela. Organizatorką i pilnującą zasad była żona Henryka, Irena, starająca się otoczyć wszystkich opieką. Organizowano też codzienne życie i obowiązki. Opal prowadził kurs angielskiego, Markus uczył niemieckiego, a Funt dawał korepetycje córkom Ryszewskich, szczególnie z matematyki. W czasie powstania warszawskiego dom się spalił.

  • 1940 r. tuż przed utworzeniem getta
  • do powstania warszawskiego
  • Poles operations, housing, help
  • children, contacts with other Jews , long-lasting help, individual help , housing assistence , acquaintances