Given name: Helena Family name: Riesa

  • NO
  • Female
  • Helena
  • Riesa
  • Kuszer
  • Michalina Cukrowska
  • 1920-09-29
  • Żarnów
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Żarnów
  • Brzeziny Łódzkie; Warszawa - ul. Bagateli 15; Berlin; Nowy Jork
  • Jewish
  • good
  • on surface
  • lack
  • other danger, recognition
  • Rodzice – Majer Kuszer i Perla z domu Wiesentowska. Ojciec jest kamieniarzem, robi macewy. W 1935 rodzina przenosi się do Brzezin Łódzkich. W 1939 wracają do Żarnowa; w październiku 1942 Niemcy deportują Żydów z Żarnowa do Treblinki, ginie cała rodzina Heleny. Ona sama jest w tym czasie w Łodzi, próbuje wyprowadzić krewnych z getta. Kiedy wraca do Żarnowa ukrywa się przez kilka tygodni na strychu u znajomego Polaka, Józefa Izdebskiego. Izdebski załatwia Helenie aryjską metrykę, uczy ją też religii. Wysyła Helenę do Warszawy, poleca ją rodzinie sędziego Grzegorza Żukowskiego. Helena pracuje jako służąca, jest jej ciężko, nie umie gotować, Wanda Żukowska ma do niej pretensje. Kiedy dowiaduje się, że Helena jest Żydówką, początkowo chce ją zwolnić, za radą księdza. Jej syn się sprzeciwia, Helena zostaje, Żukowska pomaga jej wyrobić kenkartę. Wiosną 1943 Helena pada ofiarą łapanki, zostaje wywieziona do Berlina. Pracuje w fabryce żarówek, ma dobre warunki pracy. Utrzymuje kontakt listowny z Żukowskimi. W 1945 wraca na krótko do Warszawy; w 1947 wychodzi za mąż. W 1948 emigruje do Stanów przez Niemcy.

  • Ghetto Uprising, deportation
  • administrative, Germans operations, Poles operations, housing, help, work, private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, other help, monastery/church, long-lasting help, individual help , housing assistence , material help , outside of Warsaw, work, sent to work in Germany, with Aryan documents , acquaintances
  • Str. 7 – 8