Dzielna From Warsaw

  • YES
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Dzielna
  • 39
  • Główny Dom Schronienia
  • in the ghetto
  • social/communal
  • address, atmosphere, poor, ill, activists, activity, children, Judenrat, physicians, medicine, medical, negative, care / social welfare, pedagogues, rescue attempts, orphanages, death
  • Pracuje Janusz Korczak, starając się przerobić go z "umieralni" na rzeczywiste schronienie dla sierot. Przyjmuje wszystkie dzieci, również w stanie agonalnym, których nie chcą szpitale. Zakłada na miejscu szkołę. Walczy o przydziały tranu, mleka, mąki, cukru. Prof. Ludwik Hirszfeld, wizytujący zakład przy Dzielnej 39, pisał: "Było to piekło na ziemi/.../. Przy wejściu uderzał zapach kału i moczu. Niemowlęta leżały zanieczyszczone, pieluch nie było, zimą mocz zamarzał i na tym lodzie leżały zamrożone trupki. Dzieci nieco starsze siedziały po całych dniach na podłodze lub na ławeczkach, kiwały się monotonnie, jak zwierzęta, żyły od posiłku do posiłku, czekając zbyt marnej strawy. Szalał dur plamisty, czerwonka. Lekarze nie byli złymi ludźmi, ale nie potrafili opanować niesłychanego wprost złodziejstwa personelu żerującego na tej nędzy" /"Historia jednego życia", s. 262-263/. w listopadzie 1941 r do G. D. S. przybyło 119 dzieci, zmarło 123. Korczak w grudniu wystąpił do Rady o zasadniczą interwencję - jednak przez dalsze dwa lata subsydia były doraźne. W ramach oficjalnego urlopu z Domu Sierot wystąpił o przyznanie mu na miesiąc etatu wychowawcy /w końcu go nie otrzymał, jego stanowisko było niejasne/. Sierociniec do końca swego istnienia był przedmiotem troski Korczaka, walki o poprawę beznadziejnej sytuacji. Główny Dom Schronienia powstał po przeniesieniu do getta sierot z Wolskiej 18 /początkowo trafiły do internatu na Leszno 127, gdzie był Główny Dom Schronienia Sierot i Starców Starozakonnych/.

  • 61, 108 p