Given name: Nieznane Family name: Rochman

  • YES
  • Male
  • Rochman
  • Nieznana
  • między 1943, a 1944
  • obóz w Poniatowie
  • No
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Nieznany
  • Jewish
  • on surface
  • Znajomy Maja. Przed wojną miał fabrykę siodeł, przy Grzybowskiej 57. Pracuje na placówce poza gettem,  przy Grzybowskiej 57, w garbarni skór futerkowych. Nawiązuje kontakt z Majem w 1941 roku; przynosi mu rzeczy do sprzedania. Po zlikwidowaniu małego getta w 1942, kiedy sytuacja w getcie pogarsza się – Rochman prosi Maja o pomoc.

    Maj w tym celu wynajmuje parterowe mieszkanie przy ul. Karmelickiej 4 i zaczyna budować schron, gdzie zamierza przeprowadzić Rochmana.  Maj wyprowadza się na Karmelicką, ale często przychodzi na Grzybowską i widuje się tam z Rochmanem.

    W chwili wybuchu powstania na placówce zatrudnionych jest około 20 Żydów. Maj spotyka się z Rochmanem. Nie może przeprowadzić go na Karmelicką, cała okolica jest obstawiona przez Niemców. Wieczorem Niemcy przyjeżdżają na Grzybowską 57 i zabierają pracujących tam Żydów do getta.

    U sąsiadki na Grzybowskiej Maj spotyka uciekinierów z getta: Abrama Króla z rodziną. Znają Rochmana i od niego dowiadują się o schronie Maja na Karmelickiej. Proszą Maja o pomoc; Maj będzie im pomagał do końca wojny.

    Oficer Wehrmachtu otwiera na ul. Grochowskiej odlewnię żelaza. W piwnicach przechowuje 11 Żydów. To krewni Rochmana. Maj nawiązuje z nimi kontakt przez niejakiego Szaniawskiego. Świadczą sobie wzajemną pomoc.

    Rochman z rodziną trafia do obozu w Poniatowej. Franciszek Maj koresponduje z nim, po czym wielokrotnie przyjeżdża do obozu, dzięki przepustce otrzymanej przy pomocy oficera Wehrmachtu, opiekującego się Żydami w odlewni.

    Maj chce wywieźć Rochmana z obozu, Rochman jednak nie może się na to zdecydować, w związku z represjami, jakie dotknęłyby pozostałych Żydów po jego ucieczce. Majowi udaje się wywieźć z obozu syna Rochmana z żoną.

    Rochman wyciąga także z Kazimierza dwóch Żydów: Elpera (?) i Wasermana. Kiedy Maj po raz kolejny przyjeżdża do Poniatowej obóz jest zlikwidowany, wydaje się, że Rochman zginął. Majowi udaje się ukryć Elpera i Wasermana w samochodzie. Znajomi Niemcy wywożą ich do Warszawy w bagażniku samochodu.

  • Warsaw Ghetto Uprising, 1943, outside of the ghetto
  • German operations, private life / daily life
  • trade, hideout, housing, outposts, aid, rescue attempts, the 'Aryan' side, death, escaping the ghetto, deportation, everyday life, private life, Jews
  • 1