Given name: Dziunia (Fani) Family name: Oberleder

  • NO
  • Female
  • Dziunia (Fani)
  • Oberleder
  • Neuberg
  • Kalinowska, Piekarzewska
  • 1890-00-00
  • Sambor
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Kraków
  • Warszawa – ul. Narbutta, ul. Słoneczna, Ulrychów, Milanówek, Wrocław, Warszawa – ul. Św. Andrzeja Boboli (od lat 60-tych XX w. do 2002 – ul. Chodkiewicza)
  • Jewish
  • good
  • on surface
  • valuables, money
  • delation/denunciation, other danger, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out

  • Pochodzi z całkowicie zasymilowanej rodziny, córka Mariem i Maurycego Neubergów. Mieszka w Krakowie, gdzie jej mąż, Jehoszua (Jan) Oberleder, architekt, ma dużą firmę budowlaną; w domu mówi się po polsku. Jej córka Ludwika kończy prywatne liceum im. Królowej Jadwigi. Po jej maturze, w 1938, Oberlederowie przeprowadzają się do Warszawy. Ludwika zdaje na Politechnikę, nie dostaje się. Po wybuchu wojny Oberlederowie próbują uciekać na wschód, gubią się i na pewien czas rodzina się rozdziela – Jan dociera do Lwowa, jego żona z córkami wracają do Warszawy. Kontaktuje się z nimi dawny pracownik firmy Jana Oberledera, dzięki niemu sprzedają zyskownie materiały budowlane, zgromadzone na budowach, prowadzonych wcześniej przez firmę. Zmieniają kilka razy adres, dzięki pomocy przyjaciółki wyrabiają aryjskie dokumenty; matka Ludwiki nie chce iść do getta, handluje jednak modną bielizną, produkowaną w getcie. Znajduje z córkami bezpieczne schronienie w Milanówku. Rodzina wspiera budżet rodzinny sprzedając biżuterię pani Oberleder. Jan Oberleder dociera do Milanówka; po wojnie okazuje się, że sąsiedzi wiedzieli powszechnie, że Oberlederowie są Żydami. W latach 1945 – 1950 Oberlederowie mieszkają we Wrocławiu, w 1950 przeprowadzają się do Warszawy. Matka Ludwiki Oberleder mieszka w Warszawie, pod koniec życia opiekuje się nią Basia, dawna znajoma z Milanówka. Umiera w wieku 93 lat.

  • administrative, denunciation , Poles operations, housing, help, work, private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , Gestapo/gendarmerie, hosts, commerce, other help, Polish underground movement , contacts with other Jews , costs, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , help from Jews, material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
  • Str. 8