Given name: Diana Family name: Czerska

  • NO
  • Female
  • Diana
  • Czerska
  • Topiel
  • 1925-04-02
  • Warszawa
  • Yes
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Warszawa: róg Al. Jerozolimskich i Chałubińskiego
  • ul. Sienna 72 i 36, ul. Śliska, ul. Chłodna 20, ul. Kupiecka 11, ul. Wołyńska, ul. Żurawia, ul. Mokotowska 51, ul. Jaworzyńska 7, Majdanek, obóz przejściowy w Pruszkowie, Częstochowa, Lublin, Izrael: Holon
  • Jewish
  • good
  • primary
  • on surface , hiding place in an apartment , in an apartment
  • looting, other danger, on a street, recognition, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out

  • Diana Czerska, z domu Topiel. Rodzice: Józef i Ewa z Kerensztajnów. Diana pochodzi z zamożnej, zasymilowanej rodziny. W listopadzie 1939 Niemcy wyrzucają rodzinę z mieszkania, w którym zostaje dawna służąca, Niemka Alma Wizler. Alma pomaga później rodzinie, przynosząc wyniesione z mieszkania cenne przedmioty. Diana z rodzicami idzie do getta. Brat Waldemar, do 1939 student architektury, od 1940 wiąże się z Armią Krajową, pozostaje po aryjskiej stronie. Pomaga materialnie rodzinie. W grudniu 1943 Czerscy wychodzą z getta z pomocą żydowskiego policjanta Cukiermana i kolegi Waldemara. Znajdują wsparcie dawnych przyjaciół, rozdzielają się. Diana mieszka u Janiny Grabowskiej, wyjeżdża z nią na kilka miesięcy do jej posiadłości w Tuliszkowie. Po powrocie do Warszawy uczęszcza na tajne komplety. Zostaje aresztowana w czasie ulicznej łapanki, osadzona na Pawiaku, następnie na Zamku w Lublinie i ostatecznie wysłana do obozu w Majdanku. Ucieka stamtąd po 2 miesiącach, dzięki pomocy Juliana Genethnera, przyjaciela szkolnego jej brata. Wraca do Warszawy, w czasie powstania warszawskiego zostaje ranna, wywieziona przez Pruszków do Częstochowy. Tam pracuje do wyzwolenia w fabryce amunicji Warta. Po wyzwoleniu Warszawy spotyka się z ojcem – oficerem Wojska Polskiego, dowiaduje się o śmierci matki i brata w powstaniu. Ojciec ginie ostatniego dnia wojny w Berlinie. Diana wychodzi za mąż w 1947 roku, w 1957 wyjeżdża z mężem i dwiema córkami do Izraela.

  • Warsaw Uprising, in the Ghetto, deportation
  • Germans operations, Poles operations, underground activity, Ghetto liquidation, housing, education, help, work, blackmail, "szmalcownictwo", private/everyday life
  • antisemitism, atmosphere , illness, Gestapo/gendarmerie, hosts, other help, monastery/church, Polish underground movement , contacts with other Jews , costs, stranger, long-lasting help, individual help , one-off help, housing assistence , help from Jews, material help , outside of Warsaw, work, blackmailer/ "szmalcownik", with Aryan documents , acquaintances
  • Str. 15 – 16