Given name: Aleksander Family name: Bronowski

  • NO
  • Male
  • Aleksander
  • Bronowski
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Lublin lub okolice
  • getto lubelskie; getto w Majdanie Tatarskim; Warszawa ul. Targowa 84;
  • Jewish
  • good
  • recognition
  • Był w getcie lubelskim i w Majdanie Tatarskim. Po ich zlikwidowaniu przyjechał do Warszawy. Zamieszkał na Targowej u pana Żabińskiego. 9 kwietnia 1943 r. wsiadł do tramwaju na pl. Teatralnym. Był obserwowany przez agentów, usiłował im uciec przez mostem Kierbedzia, bez rezultatu. Wysiadł przy ul. Zygmuntowskiej, przy kościele św. Floriana i zmieszał się z ludźmi w kościele, była akurat msza. Kiedy wyszedł z kościoła od strony ul. Floriańskiej, zatrzymało go dwóch agentów, przyłożyli mu pistolet do piersi. Jeden z nich pokazał mu legitymację Sicherheitsdienst, kazał pokazać dokumenty. Bronowski miał aryjskie dokumenty, ale agenci orzekli, że są one fałszywe. Został aresztowany, nie pomogła próba przekupienia. Chcieli odprowadzić go do gestapo, ale była godz. 19.00, i zaprowadzili go do Komisariatu Rzecznego Policji. W komisariacie sporządzono urzędowy protokół, zaznaczono, że jest podejrzany o pochodzenie żydowskie. Zabrano mu płaszcz, marynarkę, papierosy i umieszczono w pojedynczej celi. Pilnował jej wartownik. Agenci mieli odebrać go następnego dnia o 7.00 rano. Bronowski szukał możliwości zawiadomienia znajomych. Poprosił o wyprowadzenie do ubikacji i wtedy wręczył 500 zł dyżurnemu, za możliwość zatelefonowania. Policjant pieniądze przyjął ale telefonować nie pozwolił. Bronowski zaczął rozmowę z pilnującym go wartownikiem. Dowiedział się, że zmienił się dyżurny. Najpierw poprosił o przyniesienie kilku papierosów z paczki, którą mu zabrali. Dostał kilka papierosów. Później poprosił o możliwość wyjścia z zimnej celi i ogrzania się w sali komisariatu. Wartownik dostał pozwolenie i wyprowadził więźnia z celi. Dyżurnym był sierżant Wacław Nowiński. Bronowski zaczął rozmowę z sierżantem. która trwała od 22.00 d0 2.00. Po rozmowie Nowiński stwierdził, że musi uratować Bronowskiego. Przerwał dyżur i gdzieś wyszedł. Wrócił rano o 6.00, wręczył więźniowi 5000 zł, na przekupienie agentów, mówiąc, że jest to umówione. Powiedział też, że pieniędzy Bronowski nie musi zwracać. O 7.00 rano 10 kwietnia przyszli agenci, wzięli pieniądze i powiedzieli, że po zbadaniu sprawy okazało się, że zaszła pomyłka. Nowiński otaczał opieką Bronowskiego do powstania warszawskiego, pomagając w trudnych sytuacjach.
    Aleksander Bronowski po wojnie mieszkał w Izraelu.

  • Ghetto Uprising
  • Germans operations, help
  • antisemitism, other help, costs, stranger, Polish Police