Given name: Matys Family name: Berłowicz

  • NO
  • Male
  • Matys
  • Berłowicz
  • Yes
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Zamenhofa
  • Żelazna 75; Panieńska; Choszczówka ul.Raciborska
  • Jewish
  • bad
  • higher
  • other, in an apartment
  • valuables, money

  • Syn Sary i Abrama. lekarz internista ftyzjatra. Pracował w szpitalu na Czystym, miał też prywatny gabinet w mieszkaniu na Zamenhofa. Żonaty z Rozalia z domu Wrocławską, miał córkę Aleksandrę. Miał troje rodzeństwa; Amelię (Malę), Esterę (Estkę) i Michała. Z getta wyszedł z rodziną tuz przed powstaniem, w kwietniu 1943 r. Zorganizował im wyjście Polak, pan Janczewski. zaprowadził ich do fabryki gilz i papierosów na Żelazną 75. Właścicielem był pan Goszczyński, który przygotował kryjówkę za wymurowaną dodatkową ścianą w hali produkcyjnej. Zastawił ją szafkami, a przez jedną z nich wchodziło się do środka. Tam ukrywali się przez jakiś czas, nie wychodząc na zewnątrz. Kiedy robotnicy zaczęli coś podejrzewać, przyszedł po nich inny Polak, pan Nowiński, przedwojenny przyjaciel Mozesa. Nowiński zabrał ich do swojego mieszkania na Panieńską. Nowiński był granatowym policjantem z komisariatu rzecznego. W maju zawiózł ich do swojego brata, Dionizego mieszkającego z żoną Anielą w Choszczówce na ul. Raciborskiej. U Dionizego ukrywała się także pani Magdalena Munwes z synkiem Gabrysiem i Janina Bańska. W Choszczówce mieszkali od maja do września 43 r., musieli się wyprowadzić, ponieważ Aniela wygadała się przed folksdojczem z rodziny. Mozes został ukryty przez Nowińskiego na przystani rzecznej i był tam do grudnia 43 r. Potem trafił z żona i córką na Żoliborz, na ul. Przybyszewskiego, do pani Stefanii Antoniny Chrzanowskiej-Popłowskiej. Była to rodzina jego przedwojennych pacjentów. Tam gospodarze wykopali kryjówkę pod podłoga pokoju na parterze, aby ukryć lokatorów w razie niebezpieczeństwa. Mieszkali tam do powstania warszawskiego, kiedy to zostali wysiedleni, tak jak wszyscy trafili do Pruszkowa.

  • Ghetto Uprising
  • Poles operations, housing, help
  • children, stranger, Polish Police, long-lasting help, one-off help, housing assistence , outside of Warsaw, with Aryan documents , acquaintances