Relacja O3[3631]; w Archiwum Yad Vashem

  • Charles Chil
  • Cyelon
  • account/testimony
  • no
  • Polish
  • Charles ( Chil) Ceylon, urodzony 1916 roku w Sandomierzu. Przed wojną instruktor sportowy w klubie Makabi. Organizaował żydowski oddział AK w Sandomierzu. Na przełomnie 1942 i1943 roku. Jego koledzy, którzy wspólnie z nim takie próby podjeli zostali zamordowani przez AK, tzw. jędrusiów, 12 stycznia 1943 roku wyjeżdża do Warszawy, gdzie ukrywa się jego żona. Zamieszkuje wraz z nią na Grochowie i podejmuje pracę w suszarni warzyw jako magazynier. Ma aryjskie papiery na nazwisko Wójcikowski. Ponieważ nazwisko aryjskie żony było inne zdecydowali się na ślub kościelny, aby uniknąć plotek sąsiadów. Wcześniej przeszedł operację ukrycia żydowstwa. W dniu ślubu zaczął być szantażowany przez kolegę, Polaka, który przyjechał z Sandomierza. Wskutek donosu udaje mu się pomyśnie przejść przez badanie aryjskości wykonywane przez gestapo. Zaraz po przyjeździe próbował bezskutecznie dostać się do AL. Później dzięki kontaktom żony, w lutym 1943 roku został zaprzysiężony jako żołnierz AK w grupie związanej z dzielnicą Praga. Nikt w AK nie wiedział o jego żydowskim pochodzeniu. Doświadczał w AK bardzo antysemickiej atmosfery. Gdy po kolejnym szantażu przyszedł prosić o pomoc swojego dowódcę, usłyszał że ma 24 godziny na zniknięcie. Zdecydował się wyjechać jako ochotnik na roboty do Niemiec. Trafił pod szwajcarską granicę. 19 grudnia 1943 roku uciekł do Szwajcarii przez zieloną granicę. Tam po pół roku dołaczyła do niego żona i doczekali końca wojny.