Given name: Jerzy Jacek Family name: Tomczak

  • NO
  • Male
  • Jerzy Jacek
  • Tomczak
  • Jerzy Jakub Rubinstein
  • 1934-02-21
  • Łódź
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Łódź ul. Wólczańska 97
  • Warszawa Warecka; Nowy Świat; Pańska; Elektoralna; Mokotów; Podkowa Leśna; Kraków; Warszawa Ząbkowska 9; 3 Maja; Kraków;
  • Jewish
  • bad
  • in an apartment
  • Ojciec, Alfons, był trochę nauczycielem, trochę handlowcem. matka, Zysa z domu Mondstein (Mondsztajn), była pielęgniarką, pracowała prywatnie. Jerzym opiekowała się siostra ojca Dorota. W domu mówiło się po polsku, rodzina zasymilowana. Zimą 1939/40 r. przyjeżdżają do Warszawy. Mieszkają na Wareckiej, później róg Nowego Światu i Al. Jerozolimskich. Do getta przeprowadzają się na Pańską. W getcie umiera na tyfus ojciec. Wiosną 1942 r. matka, w fartuchu i czepku pielęgniarskim, wyprowadza z getta Jerzego. Mieszkają na Mokotowie. W nocy przychodzą szmalcownicy. Przenoszą się do Podkowy Leśnej, gdzie mieszkają już z ojczymem, Librowiczem, Żydem o typowym semickim wyglądzie, ale ochrzczonym przed wojną. Codziennie jeździł kolejka do Nowogrodzkiej, potem tramwajem do pl. Unii Lubelskiej, i autobusem na Grotgera. Tam mieszkał Juliusz Krojski z zoną, którzy uczyli go pisać, czytać, historii greckiej i j. angielskiego. Trwało to kilka miesięcy. Wyjeżdżają do Krakowa, ojczyma zatrzymują, udaje się go wykupić. Wracają do Warszawy w kwietniu 1934 r. Jerzy dwa dni nocuje na Ząbkowskiej 9, gdzie mieszka ciocia Dorcia Rubinstein Matka ojczyma zabiera go od cioci, zawozi na 3 Maja, gdzie są już matka z ojczymem. Po pewnym czasie znów jadą do Krakowa. Matka oddaje go do księży Michaelitów, jako sierotę. Po pewnym czasie cały zakład pojechał do Jasła. Było głodno, stale kasza jaglana z zsiadłym mlekiem, Jerzy nie mógł tego jeść, bywał głodny. Po kilku miesiącach dostał kilkudziesięciu wrzodów na nogach, księża zaprowadzili go do lekarza. Lekarz rozpoznał w nim Żyda. Księża wsadzili go do pociągu do Krakowa, z listem w którym pisali, że skoro rozpoznano w nim Żyda - nie mogą go dłużej przechowywać. W Krakowie nie chodził po ulicy. Po wojnie, w lutym 945 r. poszedł do szkoły, do 5 klasy. Kontakty z dziećmi były trudne. Skończył studia ekonomiczne, a później historie filmu.

  • after the war, Ghetto Uprising, Warsaw Uprising, in the Ghetto
  • help
  • children, contacts with other Jews , long-lasting help