Given name: Irena Family name: Palenker

  • YES
  • Female
  • Irena
  • Palenker
  • Pozner
  • Teodozja Retelewska, Teodozja Guzy
  • 1914-00-00
  • Yes
  • From Warsaw
  • Midtown
  • Złota 45
  • Katowice, Lwów, Przemyśl, Kraków, Warszawa: Pańska 60, Śliska, Sienna, Pawia, Muranowska 40, Okęcie, Solec, Hoża 10, Felińskiego 6, Pruszków, Kraków, Katowice, Łódź, Izrael – Bnei-Brak, Shikun Olim
  • Jewish
  • good
  • higher
  • on surface , basement, hiding place in an apartment , in an apartment
  • valuables, money
  • delation/denunciation, other danger, on a street, blackmail/"szmalcowanie" resulting in buying out , in an apartment

  • Irena Palenker pochodzi z zamożnej rodziny kupieckiej (rodzice: Eliasz Markus Pozner i Anna z domu Fortel). W 1935 Irena kończy Wyższą Szkołę Muzyczną, pracuje jako prywatna nauczycielka muzyki. Po wybuchu wojny mąż Ireny dostaje się do oflagu w Woldenbergu. Irena z rodzicami muszą przenieść się do getta. Pod koniec 1940 Irena współorganizuje wraz z Haliną Przedborską Koło Rezerwistek, grupujące żony polskich oficerów; zajmują się sprawami bytowymi rodzin oficerskich. Rodzice Ireny giną w czasie Wielkiej Akcji. Siostra – Jadwiga Pozner – współpracuje z Januszem Korczakiem, ginie z nim i dziećmi w Treblince. Irenie udaje się dostać „numerek życia”, chroniący przed wysiedleniem. We wrześniu 1942 Irena przez cztery dni jest na Umschlagplatzu; wyprowadza ją pielęgniarka, siostra Gołąb. Po akcji likwidacyjnej w styczniu 1943 Irena ucieka na aryjską stronę. Pomaga jej w tym zwłaszcza znajoma, Żydówka mieszkająca po aryjskiej stronie, Maria Litwin. Irena znajduje bezpieczną przystań na Żoliborzu, w domu Leonii Gutowskiej. Po upadku powstania Irena zostaje wywieziona do Pruszkowa, udaje jej się wydostać z obozu przejściowego, dociera do Krakowa. Niszczy swoje aryjskie dokumenty, przez co zostaje aresztowana i grozi jej rozstrzelanie – ratuje ją ukraiński policjant. Przechodzi przez obóz pracy w Prądniku.
    W 1957 wyjeżdża z mężem do Izraela. Utrzymuje kontakty z rodziną Gutowskich. Umiera w 2005 roku.

  • Warsaw uprising, 1944, outside of the ghetto, in the ghetto, deportation
  • administrative, German operations, social/communal, private life / daily life
  • antisemitism, atmosphere, author, activists, activity, children, Intelligentsia, Judenrat, underground movement, hideout, housing, musicians, negative, Germans, survivors, care / social welfare, outposts, Poles, aid, rescue attempts, workers, selection, the 'Aryan' side, blackmail, awareness of Holocaust, terror, civil servants, around the author, escaping the ghetto, deportation, everyday life, private life, Jews