Given name: Kazimiera Family name: Marendowska

  • NO
  • Female
  • Kazimiera
  • Marendowska
  • nieznane
  • 1943
  • lato
  • Warszawa, Pawiak
  • No
  • From Warsaw
  • ul. nieznana
  • Polish
  • in an apartment
  • Przed wojną akuszerka w Komisariacie Rządu. Dobry duch rodziny Brandwajnów i innych Żydów, którym pomagała. Jeszcze w czasie istnienia getta warszawskiego załatwiła aryjską metrykę Janinie Brandwajn, dzięki czemu Janina miała lepszy "start" po wyjściu z getta. Później załatwiła dokumenty dla Oli Brandwajn, Krysi Brandwajn (obie wyszły z getta i przeżyły), Miry Brandwajn i Ireny Brandwajn (obie nie zdążyły wyjść z getta). Po stronie aryjskiej wyszukała posadę służącej dla Janiny i opiekunów dla Oli i Krysi. Była zawsze pomocna w sytuacjach kryzysowych dla swoich podopiecznych. Dzięki jej staraniom dr Rotmil, któremu wyrobiła papiery aryjskie, mógł po stronie aryjskiej operować napletki żydowskich chłopców, w mieszkaniu na Ogrodowej. W okresie getta pośredniczyła w rozmowach pomiędzy Intelligence Service a żydowskim kolaborantem z getta, Furstenbergiem. Dotyczyło to wyjazdu mężczyzny do Londynu w charakterze świadka. Przedstawicielem IS był zrzutek angielski, Paul Jeffrey (Paweł). Kazimiera z Furstenbergiem spotykała się z Furstenbergiem na terenie synagogi przy Tłomackiem. Podczas jednego z takich spotkań zażądała, żeby Furstenberg załatwił przeniesienie matki Janiny Brandwajn, Miry, do pracy w Westerfassung na terenie synagogi. Stamtąd łatwiej było wydostać się na stronę aryjską. Furstenberg spełnił jej prośbę, wezwał Mirę i poinformował o przeniesieniu. Niestety zaraz po tym został zastrzelony. W maju 1943 r., po aryjskiej stronie, Marendowska zorganizował chrzest Oli Brandwajn, tak jak zażyczyli sobie jej opiekunowie, pp. Dąbkowscy. Marendowska została aresztowana (prawdopodobnie wiosną 1943 r.) i więziona na Pawiaku. Okrutnie ją męczono, żądano wydania nazwisk członków podziemia. Po jednym z przesłuchań wróciła do celi załamana. Powiedziała współwięźniarkom, że dłużej nie wytrzyma. Kilka godzin później powiesiła się w celi. Jej ciało członkowie podziemia wykupili za 12000 zł. Nabożeństwo żałobne odbyło się w kościele św. Barbary. Została pochowana na Powązkach.

  • Ghetto Uprising, in the Ghetto, deportation
  • Germans operations, Poles operations, help, death
  • Gestapo/gendarmerie, other help, Polish underground movement , The Righteous Medal , funeral, long-lasting help, with Aryan documents