Given name: Sara Family name: Lewin

  • NO
  • Female
  • Sara
  • Lewin
  • Krystyna Laskowska
  • Yes
  • From Warsaw
  • Bednarska 27/21; Solna 4;
  • Jewish
  • good
  • hiding place in an apartment , in an apartment
  • lack
  • delation/denunciation, on a street, recognition, in an apartment
  • Sara Lewin, żona kupca obuwia z Nowiniarskiej, wyszła z trzyletnim synkiem z getta 19.04.1943 r. i poszła do rodziny pp.Krawczyków na ul. Bednarską 27/21. Wcześniej jej mąż, który był przedwojennym pracodawcą narzeczonego starszej córki, Jadwigi, pp. Krawczyków, prosił ich o pomoc dla żony i syna. Krawczykowie początkowo odmówili ze względu na małe mieszkanie (pokój z kuchnią), w którym mieszkali z dwiema córkami, Jadwigą i Zofią. Ale przyjęli Sarę. Narzeczony córki, Jan Dąbrowski, wyrobił w Wawrze aryjską kenkartę dla Sary na nazwisko Krystyna Laskowska z synkiem Wojtkiem. Sara wychodziła z synkiem co wieczór na spacery, co było niebezpieczne ze względu na niearyjski wygląd dziecka i słabą znajomość polskiego przez oboje. Mieszkańcy starali się nie przyjmować żadnych gości, nawet rodziny ze względów bezpieczeństwa. W nagłych wypadkach Sara i dziecko chowani byli początkowo za szafą, a później w schowku pod szerokim parapetem okna kuchennego. Józefa Krawczyk uczyła Sarę i dziecko polskiego i katechizmu. Po pewnym czasie, na skutek donosu zaczęły się rewizje w mieszkaniu i piwnicy, na szczęście zawsze bez konsekwencji. Brak pieniędzy, zarówno u gospodarzy jak i u Lewinów, powodował, że żyli bardzo biednie, wręcz głodowali i p. Krawczyk była coraz bardziej niezadowolona. Późnym latem 1943 r. Jan Dąbrowski wywiózł Sarę z dzieckiem do wsi Grabskie Budy za Skierniewicami, aby rozładować napięcie. Mieszkali tam z Jadwigą i Janem około półtora miesiąca. Po tym czasie przyjechał do nich urzędnik gminny, spisał wszystkich, sporządził protokół i poradził Janowi, żeby uciekali. Wrócili wszyscy do Warszawy. Jan Dąbrowski wynajął mieszkanie na ul. Solnej 4. Pani Lewin pomieszkiwała w obu mieszkaniach, ale na Solnej czuła się bezpieczniej. Dwa tygodnie po wybuchu powstania warszawskiego, wysiedlili obie rodziny Ukraińcy. Pani Lewin znalazła się w Ursusie. Po wojnie wyjechała do Francji, z Paryża pisała listy do pp. Krawczyków. Miała za miar wyjechać do Ameryki Południowej.

  • denunciation , Poles operations, housing, help
  • children, other help, stranger, long-lasting help, individual help , housing assistence , with Aryan documents