Given name: Berta Family name: Lauer

  • NO
  • Female
  • Berta
  • Lauer
  • Weissberger
  • Krystyna Zółkoś
  • 1923-03-01
  • Hindenburg (Zabrze)
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Hindenburg, Chorzów, Kraków
  • Bochnia, Krosno, Kraków, Warszawa
  • Jewish
  • good
  • secondary
  • on surface
  • money
  • delation/denunciation, recognition
  • Betty Lauer, urodzona jako Berta Weissberger 1.03.1923 w Hindenburgu (Zabrze). Córka Oscara i Ilony z d. David. Ojciec miał sklep z ubraniami męskimi, matka była dentystką. Od 1933 r. starali się o wyjazd z Niemiec. W 1938 r. ojciec wyjechał do USA, ale nie zdążył ściągnąć rodziny. Ilona Weissberger z córkami Ewą (ur. 1921) i Bertą w październiku 1938 r. zostały odstawione do granicy Polski. Nie znalazły się w Zbąszyniu, gdyż miały liczną rodzinę w Polsce. Brat Ilony, który mieszkał w Sosnowcu, zabrał je do siebie. Berta zamieszkała z krewnymi w Chorzowie, następnie z matką w Krakowie. Na początku wojny pojechały do rodziców Ilony do Bochni. Następnie przeniosły się do Krosna, do siostry Ilony, Reginy, która została tam sama z 8-letnim synem. W Krośnie były do likwidacji tamtejszego getta, w czasie której została zabrana Ewa Weissberger. Berta z matką wyrobiły fałszywe papiery i wyjechały do Krakowa, a potem do Warszawy. W Warszawie ukrywały się od grudnia 1942 r. Wynajmowały różne mieszkania, Ilona była karmicielką wszy, Berta pracowała jako sprzątaczka, a także szwaczka w fabryce. W czasie powstania warszawskiego Berta była sanitariuszką. Po powstaniu została wywieziona do Niemiec do obozu pracy w Spellem. Stamtąd wydostała się do Katowic, matka znalazła się w Austrii. Po wyzwoleniu odnalazły się z matką, nielegalnie wyjechały do Szwecji, stamtąd do USA, gdzie czekał na nie Oscar Weissberger.

    Wydała wspomnienia: "Hiding in Plain Sight: The Incredible True Story of a German-Jewish Teenager's Struggle to Survive in Nazi-Occupied Poland", Smith & Kraus (Hanover, NH), 2004.

  • Warsaw Uprising, deportation
  • housing, work, private/everyday life
  • work, with Aryan documents