Given name: Irena Family name: Fiszman

  • NO
  • Female
  • Irena
  • Fiszman
  • Fiszman
  • Kowalska, Szypiacka
  • 1916-11-10
  • Lublin
  • Yes
  • Not in Warsaw
  • Lublin
  • Warszawa, ul. Ks. Skorupki, Berlin, Poznań, Lublin, Łódź, Izrael: Giwataim, Modiin 141
  • Jewish
  • good
  • higher
  • on surface , in an apartment
  • looting, other danger
  • Córka Majera i Nechamy Fiszmanów. Ukończyła gimnazjum i Państwowe Pedagogium; pracowała jako nauczycielka w szkole powszechnej w Lublinie. Po wejściu Niemców do Lublina w 1939 Irena pracuje początkowo jako sprzątaczka, następnie jako tłumaczka w teatrze miejskim. Poznaje życzliwą Niemkę, Ewę Gaebler. Zostaje wywieziona z rodziną do getta na Majdanie, jej rodzice i siostra giną na Majdanku. Podczas kolejnej akcji likwidacyjnej w listopadzie 1942 Irena spodziewa się aresztowania. Żona kierownika technicznego z teatru zabiera ją do swojego mieszkania, charakteryzuje, dzięki czemu Irena może jechać do Warszawy z Kennkartą służącej owej kobiety. Nawiązuje kontakt z Ewą Gaebler, która od pewnego czasu pracuje w Warszawie. Ewa pomaga Irenie dzięki wsparciu znajomego, Leszka. Leszek załatwia Irenie pokój u znajomych i pomaga wyrobić Kennkartę.

    12 grudnia 1942 Irena zostaje schwytana w ulicznej łapance i wywieziona na roboty do Berlina. Zostaje osadzona w obozie przejściowym Wilhelmshagen. Pracuje w fabryce cukierków, zamienionej potem na fabrykę broni. Nawiązuje kontakt z inną Żydówką, Marysią G. z Ostrowca. Zaprzyjaźniają się i wyznają sobie swoje pochodzenie. Irena nawiązuje kontakt z matką Ewy Gaebler, u której bywa w domu, poznając antyfaszystowsko nastawionych Niemców z kręgów bohemy artystycznej. Po wyzwoleniu Berlina Wschodniego przez Rosjan Irena z koleżankami rusza piechotą do Polski. Pierwszego wsparcia udziela im Czerwony Krzyż w Poznaniu. Irena jedzie do Lublina, pracuje krótko w kuratorium, przenosi się do Łodzi. Także tam pracuje w kuratorium. W 1946 roku wychodzi za mąż, w 1957 wyjeżdża do Izraela.

  • in the Ghetto
  • Germans operations, Poles operations, Ghetto liquidation, housing, help, work, private/everyday life
  • atmosphere , other help, contacts with other Jews , individual help , one-off help, housing assistence , outside of Warsaw, work, sent to work in Germany, with Aryan documents , acquaintances
  • Str. 6 – 7 (8 – 9)